فرصت محدود برای کاربران ایرانی صرافی ورشکسته «بیترکس»

بدون شک ظهور ارزهای دیجیتال و ترندهای مرتبط با آن یکی از مهمترین و تاثیرگذارترین اتفاقات ۱۰ سال اخیر دنیا علی‌الخصوص در حوزه اقتصاد و سرمایه‌گذاری بوده است. پدیده ارز دیجیتال و خرید و فروش آن امروزه همانند بورس اوراق بهادار٬ به یک حرفه و البته منبع درآمد در بین کاربران سراسر دنیا تبدیل شده که ماهیت غیرمتمرکز بودن آن به یکی از دلایل اصلی علاقه کاربران برای ورود به این حوزه و شکل‌گیری بازار تریلیون دلاری تبدیل شده است. اما این حوزه همانند تمامی روش‌های سرمایه‌گذاری٬ مشکلات و ریسک‌هایی را نیز به همراه دارد‍.

با افزایش سایز بازار ارزهای دیجیتال٬ ریسک‌های این حوزه هم به تناسب افزایش داشته و طی یک دو سال اخیر چند صرافی مشهور دنیا از جمله FTX ورشکستگی خود را رسما اعلام کردند که در نتیجه این اتفاقات ارزش بازار ارزهای دیجیتال در دنیا با کاهش چشم ‌گیری همراه شد و با ضرر میلیاردی که برای دارندگان این ارزها به وجود آمد٬ بسیاری از کاربران اعتماد خود را به این حوزه از دست دادند. بیترکس هم یکی از این صرافی ها بود که چند ماه پیش ورشکستی خود را اعلام کرد و گفته می‌شود چیزی بین ۵۰۰ میلیون تا ۱ میلیارد دلار بدهی دارد.

اما جدا از مسئله ورشکستگی٬ چالش های دیگری نیز در این میان می‌تواند گریبان‌گیر کاربران شود که از جمله آنها می‌توان به مسدود کردن دارایی‌ها و حساب‌های کاربری افراد به دلایل مختلفی از جمله تحریم و مشکلات امنیتی اشاره کرد. تحریم اما برای کاربران ایرانی صرافی‌های ارز دیجیتال بین‌المللی طی سال‌‌های گذشته یه یک داستان کاملا تکراری تبدیل شده چرا که بسیاری از صرافی‌های ارز دیجیتال از جمله بایننس از چند سال پیش و به دلیل تحریم‌های غرب علیه ایران٬ هرگونه فعالیت کاربران ایرانی را ممنوع کرده است. به موجب این محدودیت٬ اگر این صرافی‌ها به هر نحوی متوجه فعالیت کاربران ایرانی در پلتفرم خود شوند٬ این حق را دارند که حساب کاربری شخص را بسته و دارایی‌های او را به طور کامل بلوکه کنند. این مسئله با توجه به غیرمتمرکز بودن این حوزه باعث شده بسیاری از کاربران ایرانی برای همیشه قید دارایی‌های مسدود شده خود در این پلتفرم‌ها را بزنند چراکه تا کنون تقریبا هیچ راهی برای پیگیری این مشکل پیدا نشده است.

داستان عجیب کاربران ایرانی و صرافی بیترکس؛ از تحریم تا ورشکستگی

صرافی بیترکس ۱۱ ماه پیش رسما خبر ورشکستگی خود را اعلام کرد و کاربران اعلام کرده که نسبت به برداشت دارایی‌های خود اقدام کنند. اما کاربران ایران فعال در این پلتفرم با مشکل بزرگتری به اسم تحریم مواجه هستند چراکه این صرافی از سال ۲۰۱۷ حساب کاربری و دارایی‌های بسیاری از کاربران ایرانی این پلتفرم‌ را مسدود کرده و حالا بررسی‌های نشان می‌دهد که از حدود ۱ میلیارد دلار بدهی این صرافی به کاربران خود احتمالا حدود ۱۰۰ میلیون دلار آن به کاربران یارانی این پلتفرم تعلق دارد.

با این وجود بیترکس اعلام کرده که کاربرانی که حساب کاربری آنها از سال ۲۰۱۷ مسدود شده٬  تا۳۱ اگوست ۲۰۲۳ (پنجشنبه ۹ شهریور ۱۴۰۲) برای اقدام حقوقی علیه بیترکس یا برداشت دارایی‌های خود فرصت دارند.

این خبر برای کاربران ایرانی این پلتفرم ممکن است امیدوارکننده به نظر برسد اما سوابق شکایت کاربران ایرانی از پلتفرم‌های خارجی از جمله صرافی‌های آنلاین نشان می‌دهد که این اقدامات تقریبا در تمام موارد بی نتیجه باقی می‌ماند.

تحریم‌های علیه ایران یکی از دلایل مهم به نتیحه نرسیدن این شکابات است چرا که تقریبا هیج .کیل بین‌المللی به دلیل تحریم‌ها حاضر به قبول کردن چنین پرونده‌های از طرف کاربران ایرانی نیستند و در مورد پرونده بیترکس٬ با توجه به زمان کوتاهی که برای برداشت دارایی و اقدام حقوقی در نظر گرفته شده٬ از نظر حقوقی احتمال موفقیت بسیار پایین‌تر به نظر می‌رسد.

همچنین از طرفی به نظر می‌رسد مدیران بیترکس طی سال‌های گذشته دارایی‌های شرکت را تحت عنوان سود یا موارد مشابه به حساب‌های شخصی یا شرکت مادر خود منتقل کرده‌اند؛ این یعنی حتی شکایت‌های حقوقی عملا راه به جایی نخواهند برد.

اکنون شرکت ورشکسته شده بیترکس در عمل هیچ دارایی خاصی برای جبران خسارات و تسویه حساب با طلبکاران و مالباختگان ندارد و در عمل احتمالا فرایند شکایت کیفری علیه مدیران این صرافی رمزارز خارجی مورد نیاز خواهد بود.

پیگیری شکایات کاربران توسط گروهی از فعالان حوزه کریپتو

با این حال بر اساس پیگیری‌های انحام شده، به نظر می‌رسد گروهی از فعالان این حوزه در تلاش هستند تا امور حقوقی مالباختگان و طلبکاران را پیگیری کنند تا روند شکایت و پیگیری‌های حقوقی به صورت گروهی علیه مدیران بیترکس پیگیری شود.

حال این احتمال وحود دارد که با یک حرکت گروهی سنجیده٬ دسترسی مالباختگان ایرانی به وکلای بین‌المللی را فراهم شده و امور حقوقی علیه این صرافی با قدرت جمعی بیشتری پیگیری شود. نکته جالب اینکه گفته می‌شود خدمات این گروه به سایر مالباختگان به صورت رایگان خواهد بود تا افراد بیشتری به پویش بپیوندند و از این طریق احتمال موفقیت این پرونده شکایت در این مدت زمان کوتاه بالاتر خواهد رفت