با خروج ارائه دهندگان خدمات IT از بازار روسیه در واکنش به جنگ اوکراین، بخشی زیادی از صنایع این کشور با مشکلات نرمافزاری مواجه شدهاند؛ زیرا اداره بخشهای زیادی امور کارخانهها، مزارع و میادین نفتی وابسته به نرمافزارهای خارجی است. با توجه به هزینه بالای ساخت و بومی سازی این نرمافزارهای تخصصی با کیفیتی مشابه نمونههای خارجی، به نظر میرسد تحریمهای تکنولوژیک کار بسیاری از صنایع این کشور را مختل و در نهایت به حذف این شرکتها از میدان رقابت منجر شود.
تحریمهای بینالمللی و تنشها بر سر جنگ در اوکراین، تولیدکنندگان صنعتی از «زیمنس» تا گروه «اساماس» را وادار کرده است فعالیت در روسیه که یکی از بزرگترین بازارهای این شرکتها به شمار میرود را خاتمه دهند. جای خالی برنامههای رایانهای این شرکتها ممکن است بیشتر از دستگاههایشان حس شود. به گفته النا سمونوفسکایا، تحلیلگر بازار روسیه در موسسه IDC، برونسپاری نرمافزار در روسیه برای طراحی رایانهای و تولید، به یک مسئله عمده تبدیل شده که ممکن است روی توسعه، تاثیر منفی بگذارد. مشابههای روسی در این حوزه بسیار ضعیفتر هستند و نیاز بالایی در این حوزه وجود دارد. اما فعلا رویکرد، اتکا به نقض کپی رایت و نسخههای قدیمی است.
نرم افزارهای خارجی، اغلب مستقیما در ماشین آلات صنعتی استفاده شده و فرآیندهای بسیار دقیق را کنترل میکنند. سرگی دونائف، مدیر اطلاعات شرکت فولادسازی «سورسترال» در مصاحبهای گفت: سازندگان تجهیزات به دقت از مالکیت معنوی خود حفاظت میکنند و در بسیاری از موارد، به مشتریان دسترسی مستقیم به کدهایی که برای اداره کارخانههایشان استفاده میشود را نمیدهند. در فولادسازی که مستلزم دقت در اندازه چند صدم میلیمتر برای محصولات ارزش بالاست، حتی انحرافات جزئی، میتواند تولید را بیارزش کند.
دولت روسیه از زمانی که بسیاری از صنایع این کشور، بر سر الحاق شبه جزیره کریمه در سال ۲۰۱۴ هدف تحریمهای آمریکا و اروپا قرار گرفتند، بر جایگزینی واردات تاکید داشت اما در به حساب آوردن اتکای تاسیسات پیشرفته به برنامه نویسی، اهمال کرد. به گفته پاول سوروکین، معاون اول وزیر انرژی، مهاجرت ارائه دهندگان خدمات IT برای صنعت نفت و گاز روسیه که نرم افزار بومی تنها پنج تا ۱۰ درصد از ابزارهای ویژه صنعتی را شامل میشود و اغلب کیفیت پایینتری دارد، چالش برانگیز بوده است.
این وضعیت با تقلیل ذخایر نفتی روسیه بدتر شده و تولیدکنندگان را ناچار کرده است سراغ ذخایری بروند که برداشت آنها دشوارتر بوده و مستلزم تجهیزات و برنامههای نرم افزاری پیچیدهای است. حتی در زمینه تولید غذا که روسیه طی سالهای اخیر در زراعت داخلی، پیشرفتهای سریعی داشته، چالشهایی به وجود آمده است. تاسیسات فرآوری گوشت در شرکت «روس اگرو» که یکی از بزرگترین هولدینگهای کشاورزی روسیه است، به سیستمهای اجرای تولید وارداتی یا MES متکی هستند. مکسیم باسوف، رئیس هیات مدیره «روس اگرو» در مجمع سن پترزبورگ گفت: ما در خصوص MES، به شرکتهای اروپایی وابسته هستیم و نمیدانیم اگر اتفاقی بیافتد، چه کاری باید انجام دهیم.
فقط صنعت روسیه نیست که از خروج شرکتهای خارجی متاثر شده است. شرکتهای SAP و مایکروسافت قرار است بهروزرسانی و خدماتشان برای شرکتهای روسی را در ماخه اگوست متوقف کنند و شرکتها و خدمات دولتی که به نرم افزار آنها متکی بودهاند، در برابر رخنههای امنیتی و ویروسها آسیب پذیر خواهند شد.
فقط صنعت روسیه نیست که از خروج شرکتهای خارجی متاثر شده است. شرکتهای SAP و مایکروسافت قرار است بهروزرسانی و خدماتشان برای شرکتهای روسی را در ماخه اگوست متوقف کنند و شرکتها و خدمات دولتی که به نرم افزار آنها متکی بودهاند، در برابر رخنههای امنیتی و ویروسها آسیب پذیر خواهند شد.
جنگ، بلندپروازیهای روسیه برای شبکه موبایل ۵G را هم زیر و رو کرده و این نگرانی را به وجود آورده است که روسیه توان رقابتی خود را از دست خواهد داد زیرا در حالی که کشورهای دیگر زیرساخت خود را ارتقا می دهند، این کشور به سختی تلاش خواهد کرد خدمات فعلی را حفظ کند. بر اساس گزارش بلومبرگ و به گفته یک طراح روسی، سیستمهای جدید یک شبه ظاهر نمیشوند. حدود یک دهه زمان و حدود ۱۰۰ میلیون دلار هزینه لازم است تا نرم افزار بومی جایگزین آفیس مایکروسافت، در روسیه ساخته شود.