نام نویسنده: شهرام شریف
به طور قطع نتیجه اسکار امسال آن چیزی نبود که جیمز کامرون و بسیاری از علاقه‌مندان به تکنولوژی‌های مدرن در سینما انتظار آن را داشتند، اما جنبشی که فیلم آواتار در صنعت نمایش و تصویر ایجاد کرد، همان چیزی بود که صاحبان صنایع الکترونیکی به دنبال آن بودند.
پس از افزایش قطع صفحات نمایش تلویزیون، رشد فناوری پردازش تصویر و جهش اعجاب‌انگیز و پرسرعت کیفیت تصاویر، حالا نوبت به یک پرش بزرگ‌تر رسیده است. عبور از جهان یک بعدی تلویزیون به فضای سه‌بعدی و در اختیار قرار دادن تصاویری ملموس‌تر، زنده‌تر و نزدیک‌تر به بیننده، اما این پرش پیش از آنکه یک اختراع جدید باشد، یک تکامل تکنولوژی است. در سال 1844 یک مخترع به نام اسکاتیش با همکاری دیوید براستر، نویسنده دستگاهی را اختراع کردند که استریوسکوپ نام داشت و می‌توانست عکس‌های سه‌بعدی تهیه کند. بعدها توسعه این تکنولوژی به ساخت دوربین‌های فیلمبرداری سه‌بعدی منتهی شد که سینمای سه‌بعدی را به جهانیان هدیه می‌داد، اما محدودیت‌های مختلف دوربین‌های فیلمبرداری و همچنین سیستم‌های پخش فیلم عملا این تکنولوژی را به حاشیه برد.
حال، اما پس از گذشت پنجاه سال تکنولوژی سه‌بعدی به جهان تلویزیون‌ها وارد شده است، پدیده اصلی نمایشگاه CES امسال محصولات سه‌بعدی شرکت‌های مختلف بود و بسیاری سال 2010 را سال انقلاب سه‌بعدی نام گذاشته اند و انقلابی که آواتار تنها جرقه آن بود.
تلویزیون سه‌بعدی چگونه کار می‌کند؟
تلویزیون‌های سه‌بعدی کمابیش از یک تکنولوژی برای نمایش تصاویر سه‌بعدی استفاده می‌کنند. به طور ساده، اساس این تکنولوژی بر فاصله دو چشم انسان از یکدیگر و زاویه دید متفاوت هر چشم با یکدیگر بنا شده است.
این تلویزیون‌ها دو تصویر جداگانه از یک صحنه را با زاویه متفاوت به طور همزمان به سمت بیننده می‌فرستند، یک تصویر برای چشم چپ و یک تصویر برای چشم راست. این دو تصویر با گونه‌ای فریب مغز و با کمک عینک مخصوص عملا به صحنه بعد می‌بخشند که به ایجاد تصویر سه‌بعدی می‌انجامد. به همین دلیل اگر بیننده در هنگام دیدن فیلم یا صحنه سه‌بعدی یکی از چشمان خود را ببندد عملا تصویر حالت سه‌بعدی خود را از دست می‌دهد.
عینک‌های مخصوص هم بخش مهمی از این تکنولوژی هستند. در بعضی از مدل‌های پیشرفته از عینک‌هایی استفاده می‌شود که قابلیت شارژ دارند، همانند شاتر دوربین عمل می‌کنند و ضمن هماهنگی با فریم ریت تلویزیون در یک لحظه سریع برای یک چشم باز و بسته می‌شوند تا به هر چشم تصویر متعلق به همان چشم ارسال شود.
اما آنچه تجربه دیدن تصاویر سه‌بعدی را برای بیننده امروزی جذاب می‌کند، ارائه تکنولوژی تصاویر سه‌بعدی روی تلویزیون‌هایی است که قابلیت ارائه فرمت تصاویر با فرمت بلوری را دارند؛ فرمتی که کیفیتی فوق‌العاده و جهش تصویری قابل توجهی نسبت به نسل تلویزیون‌های معمولی به حساب می‌آید. حال در کنار هم قرار دادن تصاویر سه‌بعدی، فرمت بلوری و حلقه تکمیل‌کننده دیگر یعنی صفحات نمایش LED نقطه اوج این نمایش خیره‌کننده است.
شرکت‌های تولید‌کننده
پاناسونیک، ال‌جی، سونی، سامسونگ و ویزو از جمله شرکت‌هایی هستند که روی لبه این تکنولوژی حرکت می‌کنند و بسیاری از تلویزیون‌های سه‌بعدی آنان امسال به بازار ارائه می‌شود. این تلویزیون‌ها عمدتا از جمله محصولات کاملا پیشرفته این شرکت‌ها هستند که امکان پخش تصاویر سه‌بعدی یکی از قابلیت‌های آنان است، اما یک تلویزیون به تنهایی برای دیدن تصاویر سه‌بعدی کافی نیست. پخش‌کننده‌های فیلم فعلی قادر به پخش فیلم‌های سه‌بعدی نیستند و یک علاقه‌مند به این تکنولوژی باید پخش‌کننده‌های مخصوص پخش این تصاویر را نیز خریداری کند. به جز این برای دیدن تصویر سه‌بعدی نیاز به عینک‌های مخصوص هم هست که هر کدام باید با تلویزیون خریداری شده منطبق باشند.
نخستین تلویزیون سه‌بعدی بلوری
در فرصتی که برای بازدید از دوکارخانه و واحد تحیق و توسعه تلویزیون‌های ال‌سی‌دی ال‌جی پیش آمد، مسوولان این شرکت تازه‌ترین محصولات سه‌بعدی از جمله تلویزیون‌های سه‌بعدی خود را در معرض دید خبرنگاران قرار دادند. LX9500 یکی از تلویزیون‌هایی است که قابلیت پخش تصاویر سه‌بعدی بلوری را در اختیار بیننده قرار می‌دهد. این محصول در واقع نخستین تلویزیون فول ال‌ای‌دی جهان است که می‌تواند تصاویر سه‌بعدی را با کیفیتی بالا نمایش دهد.
در خلال جلسات متعدد با مدیران این شرکت، آنها مهمترین دلیل برای حرکت به سمت صنعت تلویزیون‌های سه‌بعدی را رشد محتوای سه‌بعدی عنوان می‌کنند؛ موضوعی که به گفته آنان باعث می‌شود فرو تلویزیون‌های سه‌بعدی در سال 2010 تا 36 درصد رشد داشته باشد.
یانگ‌هاک‌جونگ، مدیرکل تلویزیون‌های ال‌سی‌دی ال‌جی در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا می‌گوید: «افزایش فیلم‌های سه‌بعدی باعث گرایش مردم به تجربه سه‌بعدی و خرید محصولات سه‌بعدی می‌شود.» به گفته وی، تعداد قابل توجهی از محتواهای مختلف شامل فیلم‌های سینمایی، شبکه‌های تلویزیونی و ورزشی و همچنین بازی‌های کامپیوتری در سال جاری آماده ارائه می‌شود و این همان چیزی است که مردم را به خرید تلویزیون‌های سه‌بعدی تشویق می‌کند.
نبود محتوا
نبود و کمبود محتوای سه‌بعدی حداقل در ابتدای ورود این محصولات به بازار مهمترین دغدغه تولید‌کنندگان و همچنین خریداران این تلویزیون‌ها است. هنوز هیچ کانال تلویزیونی برنامه‌های خود را به صورت سه‌بعدی ارائه نمی‌کند؛ هر چند یکی دو شبکه از ارائه سه‌بعدی برنامه‌های خود طی امسال خبر داده‌اند. مسابقات جام‌جهانی فوتبال که نقطه اوج توجه جهانیان به تلویزیون است هم قرار نیست به صورت سه‌بعدی پخش شود (هرچند سونی در این زمینه قول‌هایی داده است) همچنین کنسول‌های بازی فعلی نیز با فرمت سه‌بعدی سازگار نیستند. آیا سرمایه‌گذاری روی تکنولوژی‌هایی که محتوایی برای آن وجود ندارد یک ریسک به حساب نمی‌آید؟ اچ‌بی‌لیم، مدیر بازاریای تلویزیون‌های ال‌سی‌دی ال‌جی در خاورمیانه اعتقاد دارد: «نبود محتوا در زمینه محصولات HD نیز وجود داشت، اما امروز محتوای HD به شکل بسیار گسترده از طریق شبکه‌های تلویزیونی و بازی‌های ویدئویی ارائه می‌شود.»
به گفته او، به زودی و با ارائه این تلویزیون‌ها شاهد افزایش محتوای سه‌بعدی قابل توجهی خواهیم بود. بسیاری از تولید‌کنندگان بازی‌های ویدئویی محصولات خود را برای این گروه از محصولات سازگار می‌کنند و فیلم‌های سینمایی بیشتری نیز با این تکنولوژی تولید و عرضه می‌شود.
بازار بزرگ تبدیل محتوای دوبعدی
در یکی از پارک‌های فناوری سئول به دیدار پرفسور لی می‌رویم. مدیرعامل شرکت تحقیقاتی RD2 که در زمینه تصاویر سه‌بعدی فعالیت می‌کند. محصولات شرکت او به شدت مورد توجه شرکت‌های تولید‌کننده تلویزیون‌های سه‌بعدی مانند ال‌جی و سامسونگ قرار گرفته است. شرکت او محصولی را تولید کرده که می‌تواند فیلم‌های دو بعدی را به فیلم‌های سه‌بعدی تبدیل کند، اما در این میان یک مشکل بزرگ وجود دارد. تبدیل کردن هر فیلم دو بعدی به فیلم سه‌بعدی به شش ماه زمان و 5 میلیون دلار هزینه نیاز دارد. آیا کمپانی‌های تولید‌کننده فیلم حاضرند برای تبدیل فیلم‌هایشان به نسخه سه‌بعدی، چنین هزینه‌ای را بپردازند؟ پرفسور لی می‌گوید: «در سینمای‌هالیود برای ساخت هر فیلم میلیون‌ها دلار هزینه می‌شود و برای تهیه‌کنندگان این فیلم‌ها این میزان هزینه برای تبدیل به فیلم سه‌بعدی هزینه کلانی به حساب نمی‌آید. به جز این به گفته پرفسور انبوهی از بازی‌های سه‌بعدی نیز قابلیت تبدیل به فرمت سه‌بعدی دارند. هر چند به گفته او شاید تا چند سال آینده بتوان محصولی نرم‌افزاری با قیمتی پایین حتی در اختیار مردم قرار داد که بتوانند هر محتوای دیجیتالی را خود به فرمت سه‌بعدی تبدیل کنند.
دوربین‌های خانگی سه‌بعدی
اما دوربین‌های سه‌بعدی هم محصول نزدیک دیگری به تلویزیون‌های سه‌بعدی است. دوربین‌هایی که فرد می‌تواند ماند دوربین‌های ویدئویی معمولی با آنها فیلمبرداری کرده و نتیجه را بلافاصله روی تلویزیون سه‌بعدی خود نمایش دهد. هنوز از این دوربین‌ها در بازار خبری نیست، اما سونی و پاناسونیک به زودی نخستین دوربین‌های سه‌بعدی خود را عرضه می‌کنند.
سه‌بعدی‌ها در ایران
ال‌جی اعلام کرده که تلویزیون‌های سه‌بعدی خود را تا یک هفته دیگر به بازار ایران و دیگر کشورهای خاورمیانه عرضه می‌کند. به احتمال زیاد سایر برندها نیز طی امسال این محصولات را به این بازار عرضه می‌کنند.
هرچند محتوا مهمترین دغدغه خریداران ایرانی نیز خواهد بود، اما مدیرکل تلویزیون‌های ال‌سی‌دی ال‌جی در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا اعتقاد دارد: «ایران یکی از بزرگترین و پرپتانسیل‌ترین بازارهای تکنولوژی در جهان است و این به دلیل علاقه مردم به تکنولوژی است.» او در خلال مصاحبه به طور ضمنی اشاره می‌کند که اخیرا برخی مسوولان صدا و سیما از این شرکت بازدید کرده‌‌اند و آنها تشویق کرده‌‌اند که شبکه‌های تلویزیونی ایران تصاویر را با فرمت سه‌بعدی هم ارائه کنند.
***
در یکی از فروشگاه‌های لوازم الکترونیکی ال‌جی در کره‌جنوبی، تلویزیون‌های سه‌بعدی را با عینک در معرض فروش گذاشته‌اند. قیمت آن تا 30 درصد بالاتر از تلویزیون‌های غیرسه‌بعدی است.
برای خرید یک تلویزیون قیمت بالایی به نظر می‌رسد، اما وسوسه داشتن محصول سه‌بعدی هم نادیده گرفتنی نیست، اما شاید مهمترین سوالی که برای بسیاری از علاقه‌مندانی که می‌خواهند هم اینک تلویزیونی جدید بخرند پيش مي‌آيد اين كه آیا باید منتظر توسعه محتوا و احتمالا کاهش قیمت تلویزیون‌های سه‌بعدی و تجهیزات مرتبط با آن بمانند یا به تکنولوژی‌های فعلی بسنده کنند؟
منبع : دنیای اقتصاد
