تلسکوپ فضایی جیمز وب، پس از پیمودن صدها هزار کیلومتر در فضا، اخیرا آخرین مانور اصلاح مسیر خود را با موفقیت به پایان رساند و به مدار نهایی خود در فاصله ۱.۵ میلیون کیومتری زمین رسید.
جیمز وب در این نقطه میتواند قدیمیترین ستارهها و کهکشانهای کیهان را رصد کند. این تلسکوپ در روز کریسمس به فضا پرتاب شد و سفری عجیب را به سمت مقصد مدنظر محققان و اخترشناسان ناسا آغاز کرد.
به دلیل اندازه بزرگ این تلسکوپ، محققان به ناچار قسمتهای مختلف آن را تا کرده و به صورت تاشده، آن را سوار بر موشک آریان ۵ به فضا پرتاب کردند. این تلسکوپ پس از رسیدن به فضا، فرآیند باز شدن بخشها و قطعات مختلف خود را آغاز کرد که این فرآیند برای اولین بار در جهان اتفاق میافتاد.
علیرغم همه نگرانیها و چالشها، جیمز وب توانست تمامیاین فرآیندها را با موفقیت و بدون نقص پشت سر بگذارد و در هشتم ژانویه به پیکربندی نهایی و کامل خود برسد. با این حال، این تلسکوپ میبایست به مقصد نهایی خود میرسید و کمترین تغییری میتوانست به تهدیدی بزرگ برای این پروژه تبدیل شود.
در ساعات اخیر نیز اگر این تلسکوپ، سرعت خود را کم نمیکرد این احتمال قرارگیری در مداری اشتباه و یا از دست دادن کامل مسیر وجود داشت. بروز چنین اتفاقی میتوانست به تهدیدی بزرگ برای این رصدخانه تقریبا ۱۰ میلیارد دلاری تبدیل شود.
خوبشختانه تلسکوپ جیمز وب، اخرین مانور خود را بدون نقص به انجام رساند و به این نگرانیها پایان داد. بیل اوکس، مدیر پروژه جیمز وب طی بیانیهای در این باره گفت: در طی یک ماه گذشته، تلسکوپ جیمز وب به موفقیتهای شگفتانگیزی دست یافت و این نتیجه سالها تلاش همه افرادی است که برای موفقیت این ماموریت، وقت صرف کردند.
در حال حاضر، جیمزو وب به دور یک نقطه نامرعئی که تحت عنوان لاگرانژی زمین-خورشید شناخته میشود، میچرخد. موقعیت و شرایط این نقطه به گونهای است که به اجسام اجازه میدهد تا در موقعیت نسبتا پایداری بمانند.
خورشیدو زمین در پنج نقطه از این نقاط لاگرانژ مشترک هستند که از L۱ تا L۵ نامگذاری میشوند. جیمز وب نیز حول نقطه L۲ میچرخد که با این انتخاب، زمین، خورشید و ماه در طرف دیگر قرار میگیرند و تلسکوپ در سایه خواهد ماند.
همچنین نقطه L۲ از نظر تامین انرژی نیز بسیار حائز اهمیت است به طوری که یک طرف تلسکوپ همیشه رو به خورشید خواهد بود و از طریق پنلهای خورشیدی میتواند انرژی مورد نیاز برای فعالیت آن را تامین کرد. چنین امکاناتی در دیگر تلسکوپها همانندهابل وجود ندارد و برای مثال، تلسکوپهابل برای تامین انرژی خود در مواقعی که دسترسی به نور خورشید ندارند، میبایست این انرژی را از قبل در باتریهای خود ذخیره کنند.
به هر روی، جیمز وی اکنون بخش زیادی از ماموریت خود را به انجام رسانده و طبق گفته دانشمندان، طی ماههای آتی و با کالیبره شدن تجهیزات و قطعات، این تلسکوپ آماده خدمترسانی خواهد بود و مسیری هیجانانگیز را در کشف حقایق و ناشناختههای جهان هستی پیش رو خواهد داشت.