دنیای اقتصاد: ژانویه هر سال فرصتی برای رصد ابزارهای فناورانهای است که ظرف یک سال آینده پا به عرصه وجود در دنیای دیجیتال خواهند گذاشت. فرصتی که با برگزاری نمایشگاه (CES( Consumer Electronics Show در اختیار دوستداران فناوری قرار میگیرد و شرکتها در رویدادی ویژه، از آخرین دستاوردهای خود رونمایی میکنند. برگزاری دور جدید این نمایشگاه از نهم ژانویه در لاسوگاس آمریکا آغاز شد و سرانجام روز گذشته به کار خود پایان داد. بخش اعظم جذابیت این رویداد ناشی از مصرفی بودن ابزارها و فناوریهایی است که در آن معرفی میشوند و این باعث میشود تحولات فناورانه در ملموسترین حالت خود، پیش چشم بازدیدکنندگان قرار بگیرد. وسعت برگزاری این نمایشگاه و تعدد حضور شرکتها در آن، باعث میشود به سادگی نتوان آن را در قالب کلمات محدود یک گزارش گنجاند. اما بدون شک مرور بخشی از محصولاتی که بیش از دیگران بلندپروازانه، کاربردی یا عجیب بودهاند، خالی از لطف نیست.
گذشته از حضور پررنگ شرکتهای نامآشنایی مانند الجی، MSI، انویدیا و… شرکتهای کمتر شناخته شده و حتی استارتآپی نیز در این رویداد حضور پررنگی دارند. تحولات چشمگیر هوش مصنوعی در یک سال اخیر باعث شد که شرکتها نیز تمرکز قابلتوجهی روی این فناوری داشته باشند و رگههایی از آن، در بسیاری از محصولات معرفی شده مشهود باشد. محصولاتی که معطوف به صنعت خاصی نیستند و پیشبینی میشود که ورود هوشمصنوعی، به زودی باعث تحول حوزههای مختلف، از سلامت و آشپزی تا خودروسازی شود. نمود یافتن هوش مصنوعی در صنعت خودروسازی به قدری جدی بود که کارشناسان اذعان میکنند احتمالا به زودی شاهد تحولی اساسی در صنعت خودرو خواهیم بود و عصر جدیدی در این صنعت آغاز خواهد شد.
بلندپروازیهای فناورانه مرزی ندارد و همین باعث شد تا در نمایشگاه CES امسال، حتی از دو خودروی پرنده جدید رونمایی شود. مفهوم خودروی پرنده چشماندازی از وسایل نقلیهای است که میتوانند محدودیتهای فعلی را زیر پا بگذارند و در کنار رانندگی در جادهها، به حالت پرواز تغییر وضعیت دهند. در همین راستا نیز شرکت اکسپنگ (Xpeng) از یک خودروی پرنده مفهومی عمودپرواز و همچنین یک خودروی شاسیبلند ماژولار که آن را «ناو هواپیمابر زمینی» (Land Aircraft Carrier) مینامد، رونمایی کرد. اگرچه به دلیل وزن بالای نمونههای اولیه ساخته شده از این خودروهای مفهومی، هنوز امکان عملیاتی شدن ساخت آنها چندان نزدیک نیست، اما نمیتوان از هیجان مواجهه با آن چیزی که تا پیش از این تنها در فیلمهای علمی تخیلی مشاهده میشدند، چشم پوشید.
در کنار رونمایی از خودروهای مفهومی، خودروسازان نامآشنایی مانند فولکس واگن، مرسدس بنز و بیامدابلیو نیز از اضافه شدن قابلیتهای جدیدی به خودروهایشان خبر دادند که وسایل نقلیه امروزی را یک گام دیگر به هوشمندسازی کامل نزدیک میکند. در همین راستا، شرکت فولکس واگن اعلام کرد که اواخر سال جاری میلادی، نسخهای از ChatGPT را در خودروهای خود عرضه خواهد کرد. اضافه شدن این قابلیت نتیجه همکاری این شرکت با شرکت نرمافزاری Cerence است و به نوعی مقدمهای بر فراگیر شدن خودروهای سخنگو خواهد بود. طبق اعلام این شرکت خودروسازی، با ارائه این قابلیت، رانندگان برای کمک گرفتن از قابلیتهای چتبات هوش مصنوعی محبوب، نیازی به انجام اقدامات اضافه نخواهد داشت و در نهایت باعث میشود ChatGPT با دستیار صوتی کنونی خودرو هماهنگ شود. در کنار اینها، اخبار منتشر شده از نمایشگاه حاکی از آن است که شرکتهای آمازون و بیامو نیز به دنبال همکاری برای ساخت یک روبات گفتوگوگر سفارشی با استفاده از دستیار هوشمند الکسا، به عنوان یک جایگزین برای دفترچه راهنمای خودرو هستند.
تجاری شدن آینه افسانهای سفیدبرفی
ابزارهای مرتبط با سلامت نیز یکی دیگر از بخشهای جذاب نمایشگاه CES امسال بودند و مانند خودروسازی، حضور هوش مصنوعی در این ابزارها نیز ملموس بود. ابتکار به کار رفته در ابزارهای دیجیتال مرتبط با سلامت حقیقتا چشمگیر است و به واسطه کاربردی بودن آنها در زندگی بشر، به سادگی نمیتوان از کنار آنها عبور کرد. یکی از هیجانانگیزترین ابزارهای هوشمندی که امسال معرفی شد، آینهای با نام BMind Smart Mirror است که مانند آینه افسانه سفیدبرفی، با شما سخن میگوید. این آینه هوشمند از سوی شرکت باراکودا رونمایی شده و در واقع ابزاری برای بررسی سلامت روان افراد است که با تشخیص تغییرات خلقی و استرس کاربر، پیشنهادهایی برای بهبود خلق او ارائه میکند. آینه باراکودا با بهرهگیری از هوش مصنوعی مولد و پردازش زبان طبیعی، سعی میکند نیازهای کاربر را بر اساس صدا، وضعیت بدن و سایر عوامل قابلمشاهده تشخیص دهد. قیمت گجت هوشمند باراکودا از حدود ۵۰۰ دلار آغاز میشود و آنطور که در بیانیه مطبوعاتی شرکت سازنده آن اعلام شد، اواخر امسال به بازار میآید.
یکی دیگر از ابزارهای مبتکرانهای که در نمایشگاه CES امسال معرفی شد، کلاه هوشمندی است که با بهرهگیری از واقعیت مجازی، برای حمایت روانی از فضانوردان، خصوصا آنانکه ممکن است مسافر مریخ شوند طراحی شده است. این کلاه که از سوی شرکت فرانسوی کوریود اسپیس (Coreod Space) عرضه شده، ادعا میشود عصرجدیدی از ذهنآگاهی فضایی را آغاز خواهد کرد و به آرامش و حفظ سلامت فضانوردان در سفرهای فضایی طولانی و دوری از خانه کمک میکند.
پروندههای کاملا بهروز از سلامت کاربران
در کنار ابزارهایی که بر سلامت روان متمرکز بودند، محصولات خلاقانه دیگری نیز معرفی شدند که بیش از روان بر جسم کاربر متمرکز بودند. ابزارهایی که با رویکرد پایش و تحلیل فرآیندهای جسمی کاربر طراحی شدهاند و میتوانند به تشخیص زودهنگام تغییرات جسمی کمک کنند. یکی از این ابزارها، حلقه هوشمند آمازفیت (Amazfit) است که با رصد دقیق پارامترهای مرتبط با سلامت افراد، پارامترهای سلامت مرتبط با هر فرد از جمله ضربان قلب، فشار خون، وضعیت خواب و… را جمعآوری و تحلیل میکند. این حلقه هوشمند بیشتر بر اساس نیازهای ورزشکاران توسعه یافته و با ارائه برنامههای ریکاوری حرفهای، باعث بهبود عملکرد فرد میشود. آمازفیت با داشتن حسگرهای ویژه، امکان نظارت بر احساسات کاربر را نیز داراست و در کنار ریکاوری جسمی، سلامت روان افراد را نیز مورد توجه قرار میدهد. شرکت زپهلث در کنار رونمایی از این حلقه هوشمند، از یک سمعک پیشرفته نیز رونمایی کرد که تقریبا نامرئی است و میتواند پاسخگوی نیاز کاربرانی باشد که از اختلالات شنوایی در سطوح مختلف رنج میبرند.
در کنار خانگی شدن بخش زیادی از سرویسهایی که تا چندی پیش در خارج از خانه برآورده میشدند، یک شرکت فرانسوی حالا کاری کرده است که پزشک نیز در خانه شما مستقر باشد. شرکت Withings در نمایشگاه CES امسال از دستگاه جدیدی به نام BeamO رونمایی کرده که میتواند ورژن خانگی معاینات پزشکی را در اختیار کاربر بگذارد. این دستگاه کوچک، در عرض چند دقیقه میتواند دمای بدن کاربر را اندازهگیری کند، میزان اکسیژن خونش را بسنجد، وضعیت سلامت قلب و ریه او را بررسی کند و حتی از کاربر نوار قلب بگیرد. بر اساس اعلام سازندگان این دستگاه، BeamO با داشتن طیف وسیعی از ابزارهای پزشکی از جمله الکتروکاردیوگرام، اکسیمتر، گوشی پزشکی و دماسنج، میتواند به یکی از جذابترین ابزارهای پزشکی در سالهای پیشرو بدل شود. گفته میشود قیمت این دستگاه 250 دلار است و از اواسط سال میلادی جاری وارد بازار خواهد شد.
از دیگر محصولات سلامتمحور نمایشگاه امسال میتوان به دستگاه هوشمند توزیع داروی استارتآپ My Memo اشاره کرد که میتواند کنترل دقیقی روی مصرف دارو توسط کاربر داشته باشد و با یادآوری زمان مصرف، از مصرف بیرویه دارو توسط افراد مسن جلوگیری کند. دستکشها و جلیقههای هوشمندی که میتواند به کنترل بهتر عضلات مبتلایان به پارکینسون یا بیماران آسیبدیده از سکته مغزی کمک کند نیز از جمله محصولاتی بود که پیشبینی میشود خیلی زود بتوانند جای خود را در حوزه بازیابی سلامت باز کنند.
روباتی که همدم تنهایی است
یکی از بخشهای جذاب هر نمایشگاهی که بر عرضه محصولات مصرفی تمرکز دارد، تماشای وسایل هوشمندی است که شرکتهای تولیدکننده لوازم خانگی طراحی و تولید کردهاند و بهکارگیری آنها، میتواند زندگی پرمشغله امروزی را که روی دور تند طی میشود، سادهتر کند. نمایشگاه CES امسال نیز پر از چنین ابزارهایی بود که میتوانند به کاربران در نظافت بهتر، پختوپز، آرایش و حتی تامین انرژی منزل کمک کنند.
اگرچه جاروبرقیهای روباتیک محصولات جدیدی نیستند، اما در نمایشگاه امسال از یک نمونه جدید از این جاروبرقیها رونمایی شد که میتواند عملکردی به مراتب بهتر از محصولات مشابه داشته باشد. جاروبرقی روباتیک NARWAL Freo X Ultra محصولی است که با داشتن سنسورهای پیشرفته که جایگزین دوربینها در جاروهای پیشین شدهاند، میتواند به خوبی تشخیص دهد که کدام مناطق کثیفترند و تا چه حد نیاز به تمیز کردن دارند. این جارو حتی امکان استفاده از مواد شوینده را نیز داراست و میتواند عملکرد بسیار بهتری نسبت به جاروهای هوشمند پیشین داشته باشد. البته قیمت این جارو قدری بالاست و قرار است با قیمت 1400 دلار روانه بازار شود.
در کنار این محصول، سامسونگ نیز از یک روبات خانگی با نام بالی رونمایی کرد که با بهرهمندی از هوش مصنوعی میتواند دستورات خانه هوشمند را اجرا کند. این روبات امکان برقراری تماس و پاسخ به تلفنها را نیز داراست و حتی میتواند از حیوانات خانگی نیز مراقبت کند. اگرچه بهطور عمده این روبات قرار است از طریق دستورهای صوتی کنترل شود، اما امکان کنترل از طریق پیامک را نیز داراست و گفته میشود حتی میتواند روحیات اعضای مختلف خانواده را نیز تشخیص دهد.
با اینحال روبات خانگی معرفی شده از سوی الجی، بسیار جذابتر از دستیار خانگی سامسونگ به نظر میرسید. جذابیت روبات دوپای رونمایی شده از سوی الجی به حدی است که در کنار تمام کارهای معمولی که برای کنترل بهتر فضای خانه از سوی روباتهای دیگر انجام میشوند، میتواند به همدمی برای اهالی منزل تبدیل شود. این روبات هوشمند با بهرهمندی از فناوریهای روباتیک و هوش مصنوعی، توانایی حرکت، گفتوگو و یادگیری را داراست و میتواند خیال شما را از کنترل امور داخلی منزل راحت کند. این روبات میتواند به تعامل کلامی با اهل خانه بپردازد و حسب حالات روحی آنها، حتی موسیقی خاص و محتوای مناسب پخش کند.
روبات هوشمندی که به صورت خودکار استخر خانه را تمیز میکند؛ روبات که برای تحویل بستههای پستی از پلهها بالا میرود؛ گجتی که به ایمن شدن در ورودی حیوانات خانگی کمک میکند؛ دوچرخه هوشمندی که سیستم شناسایی اثر انگشت دارد و میتواند حرفهای شما را بفهمد؛ سشواری که با امواج فروسرخ موهای شما را تقویت میکند و حتی دستگاهی که با کمک هوش مصنوعی، برای شما استیکی خوشمزه میپزد، تنها بخشی از ابزارهایی هستند که امسال در بخش تجهیزات خانگی نمایشگاه CES عرضه شدند.
هیجان مضاعف برای گیمرها
اگرچه ابزارهای دیگری که در قالب نمایشگر، تلویزیون هوشمند، رایانه، هدفون و… از سوی شرکتها در نمایشگاه CES امسال معرفی شدند به اندازه محصولات پیشین خلاقانه و جدید نبودند، اما به جرات سطح فناوری به کار رفته در آنها بالا رفته بود. برخی از این ابزارها به گونهای طراحی شدهاند که میتوانند در کنار کیفیت فناورانه، تجربه خاصی را نیز برای طیف خاصی از کاربران به خصوص گیمرها فراهم کنند. نمونه این محصول، نورپردازی هوشمندی است که از سوی شرکت Govee ارائه شد و میتواند با استفاده از هوش مصنوعی، نورپردازی محل اقامت فرد را به کمک جلوههای نوری مختلف انجام دهد. این ابزار قابل همگامسازی با بازیها است. در نتیجه متناسب با اتفاقاتی که در بازی رخ میدهد و سطح هیجان آن لحظه، نورپردازی فضا را به صورت پویا کنترل کند. به این ترتیب مثلا وقتی سطح کشتار در بازی بالا رود، این مساله با تغییر رنگ نورها به سمت رنگهای گرمتر، نمود پیدا میکند و هیجان بازی دوچندان میشود.
از دیگر شگفتیهای نمایشگاه CES امسال در بخش نمایشگر و تجهیزات صوت و تصویری، رونمایی از یک نمایشگر کاملا شفاف بود. در این نمایشگر، تصویر به گونهای نشان داده میشود که گویا در هوا معلق است. طراحی بینظیر این نمایشگر باعث شد تا کارشناسان آن را چیزی فراتر از یک نمایشگر و بیشتر یک اثر هنری بدانند. در کنار رونمایی از این نمایشگر شفاف، از یک نمایشگر هوشمند و یک نمایشگر سهبعدی نیز رونمایی شد. نمایشگر هوشمند میتواند بدون اتصال به رایانه یا کنسول بازی کار کند و طیف وسیعی از قابلیتهای هوشمندی که برای کار کردن همزمان با چندین گجت نیاز است را در اختیار کاربر قرار دهد.
نمایشگر سه بعدی نیز محصولی است که پیشبینی میشود توجه گیمرها را بهشدت جلب کند. این نمایشگر در واقع قابلیت آن را دارد که بدون به کارگیری هدستهای واقعیت مجازی، پخش سهبعدی انجام دهد. شرکت سازنده وعده داده است که این نمایشگر اکثر برنامههای واقعیت مجازی را بدون نیاز به هیچگونه لوازم جانبی پوشیدنی اجرا کند و تجربه آن بهطور قابل توجهی متفاوت خواهد بود. ردیابی چشم و سر در این نمایشگر ادغام شده است، بنابراین میتواند حرکت در فضای واقعیت مجازی را تقلید کند، اما میدان دید توسط نمایشگر محدود میشود.
گاهی ابزارهایی که در نمایشگاه CES معرفی میشوند به حدی عجیبند که شاید هیچگاه قابلیت تجاریسازی پیدا نکنند. اما این چیزی از هیجانانگیز بودن برگزاری این نمایشگاه کم نمیکند. در مجموع آنچه در نمایشگاه تجهیزات دیجیتال مصرفی امسال عرضه شد، مهر تاییدی بر آن بود که زندگی ما در سایه ظهور و بروز هوش مصنوعی، دیگر به شکل سابق دنبال نخواهد شد و دیر یا زود کنترل بخشهای مختلف کار و زندگی بشر در اختیار این فناوری انقلابی قرار خواهد گرفت.