بر اساس گزارش کاربران از ساعاتی قبل فروشگاه اپلیکیشن گوگل ( Play Store) روی برخی اپراتورهای موبایل رفع فیلتر شده است. البته ساعاتی بعد برخی کاربران اعلام کردند این سرویس مجددا فیلتر شده است.
بزرگترین فروشگاه اپلیکیشن جهان که بسیاری از سرویسهای دستگاههای هوشمند را پشتیبانی میکند از ۶ آبان در ایران کاملا فیلتر شده بود.
ابراهیم رییسی امروز در جلسه هیات دولت از وزیر ارتباطات خواست که کندی اینترنت و دیگر مشکلات موجود را با فوریت پیگیری و رفع کند.
از یک ماه پیش آن یعنی از مهرماه سال جاری هرچند این فروشگاه اپلیکیشن مسدود نشده بود اما کاربران ایرانی بدون فیلترشکن امکان دانلود اپلیکیشن را نداشتند.
اگر فیلترشدن شبکههای اجتماعی محبوب مانند اینستاگرام و واتساپ دسترسی دهها میلیونها نفر را به ابزارهای ارتباطی محدود کرد مسدود کردن گوگل پلی، قابلیتهای دهها میلیون دستگاه اندرویدی فعال در کشور از موبایل گرفته تا تلویزیون را به طور کل بی قابلیت کرده بود.
طی ماههای اخیر سرعت اینترنت در ایران به شکل قابل توجهی کند شده و از سوی دیگر فیلترینگ گسترده عملا موجب عدم دسترسی دهها میلیون کاربر ایرانی به بسیاری از سرویسهای ضروری شده است.
وزارت ارتباطات مقابل گوگل
تنها دو روز بعد از فیلترینگ گوگل پلی وزارت ارتباطات در بیانیهای در حمایت از یک پیامرسان بومی، گوگل را محکوم کرده بود.
در این اطلاعیه گوگل پلی به انحصارطلبی متهم شده بود و اینکه بدون اخطار قبلی اپهای ایرانی را از گوشی کاربران پاک میکند.
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در آن بیانیه تاکید کرده بود که با توجه به تکالیف و رسالت قانونی خود در حمایت از زیست بوم فناوری اطلاعات کشور، تمام قد پشت سر پلتفرمها و شرکتهای ایرانی توسعه دهنده خدمات حوزه اقتصاد دیجیتال ایستاده است. همچنین این وزارتخانه تاکید کرده: «اجازه نخواهد داد که تصمیمات ضد ایرانی و استانداردهای دوگانه شرکتهای امریکایی تلاش های جوانان این مرز و بوم برای تامین نیاز های فناورانه مردم را به حاشیه ببرد، از تمام ظرفیتهای فنی و قانونی خود برای حفاظت از حقوق کاربران ایرانی استفاده خواهد نمود.»
با این حال محدود کردن گوگل عملا دسترسی میلیون ها ایرانی را به سرویسهای ضروری مثل به روزرسانیهای ضروری سیستم عامل محروم کرده بود و از سوی دیگر باعث شده بود که کاربران به مارکتپلیسهای نامعتبر برای تامین نیازهای خود مراجعه کنند و همین بسیاری از دستگاههای اندرویدی را در معرض بدافزار قرار داده بود.
طی هفتههای اخیر محدودیتهای اینترنتی گستردهتر شده و دسترسی به بسیاری از فیلترشکنها به طور کامل قطع شده و این انتقادهای بسیاری را متوجه وزارت ارتباطات و دیگر مجموعههای متولی فیلترینگ به همراه داشت.
وزیر ارتباطات در اظهارنظرهای مختلف همواره اعلام کرده که نقشی در فیلترینگ ندارد با این حال به نظر میرسد متولی نخست ارتباطات در کشور نمیتواند از تبعات قطع ارتباطات در کشور خود را مبرا سازد. دستور امروز ابراهیم رییسی نشان دهنده بالا گرفتن حجم انتقادها از دولت بابت وضعیت فیلترینگ در کشور است.
انتقاد فعالان صنفی از فیلترینگ گوگل پلی
مسدود شدن گوگل پلی باعث انتقاد بسیاری از نهادهای صنفی از جمله سازمان نظام صنفی رایانهای شده بود.
سازمان نظام صنفی در بیانیهای در انتقاد از فیلترینگ این سرویس مهم برای کاربران نوشت: «گوگلپلی نه تنها به دلیل تعداد کاربر بالا مورد توجه بازیسازان ایرانی و جهان است، بلکه ارائه خدمات و ابزارهای بسیار حرفهای، دقیق و جامع آن یکی از دلایل تاکید ما بر رفع محدودیت آن است. ابزارها و خدمات گوگلپلی امکان شناخت بهتر مخاطب، بهینهسازی محصول، کاهش هزینه تبلیغات و آنالیز و بررسی دقیقتر مخاطبان را در اختیار ما قرار میدهد که مشابه آن را در مارکتهای داخلی از جمله کافه بازار و مایکت نمیتوان یافت. اخیرا کافه بازار در مقالهای شرح داده است که جایگزینی گوگل پلی با کافه بازار یا هر مارکت داخلی دیگری غیر ممکن است.»
میراث قطع اینترنت
قطع و کندی اینترنت و به دنبال آن فیلترینگ پرکاربرترین شبکههای اجتماعی که از مهرماه امسال رخ داد باعث وارد آمدن ضربات سنگینی به اقتصاد دیجیتال ایران شد. میلیونها کسب وکار اینترنتی در ایران تعطیل شدند و این به خصوص شامل بسیاری از کسب و کارهای کوچکی میشد که روی شبکههای اجتماعی قرار داشتند.
تلاش مسوولان در طی ماههای اخیر بر مسدود کردن اندک راههای ارتباطی باقی مانده از طریق مسدود کردن فیلترشکنهای باقی مانده یا کندی و اختلال در ارتباطات باعث انتقادات گسترده فعالان کسب و کار شده است. دولت اما در مقابل تمرکز خود را بر حمایت از برخی پیامرسانهای بومی و تشویق کاربران به استفاده از این برنامهها قرار داده است.
اما باز شدن گوگل پلی میتواند تا حدی نشانگر تغییر در سیاست سختگیرانه اینترنتی در ماههای اخیر باشد هرچند هنوز بستر اصلی کسب وکارهای مجازی یعنی شبکههای اجتماعی کاملا از دسترس کاربران خارج شدهاند.