استارتاپ‌های آموزشی در آستانه رشد انفجاری
درآمد جهانی فناوری‌های آموزشی تا سال ۲۰۲۵ می‌تواند نزدیک به دو برابر شود.
احتمالا این روزها شنیده‌اید که سال ۲۰۲۰ فرصتی برای قدرت‌نمایی فناوری آموزشی بود؛ چرا که مدارس با شروع همه‌گیری کووید-۱۹ جایگاه خود را از دست دادند و معلمان و دانش‌آموزان بیش از هر زمان دیگری به فناوری روی آوردند و متکی شدند. این روند جانشینی محیط یادگیری، سبب شکل‌گیری رویکردی جدید در فناوری آموزش شد. بدیهی است که سیستم آموزشی با سرعتی بی‌سابقه در حال تکامل است و توجه سرمایه‌گذاران زیادی را به خود جذب کرده است. در همین راستا نشریه اکونومیست به این تحولات نگاهی انداخته است.
امروزه شرکت‌های فناوری آموزشی زیادی در سراسر دنیا مشغول به فعالیت هستند. این شرکت‌ها با استفاده ترکیبی از سخت‌افزار و نرم‌افزار در مباحث تئوری و عملی تلاش دارند روند یادگیری را تسهیل کنند. «بیجو» (Byju’s)، یکی از سازمان‌های فناوری آموزشی چند ملیتی در هند است که حتی پیش از آغاز همه‌گیری کووید-۱۹ کاربران زیادی در سراسر جهان به خود جلب کرده بود. این شرکت که در حال حاضر یکی از باارزش‌ترین استارتآپهای خصوصی هند محسوب می‌شود، در سال ۲۰۱۱ توسط معلم مشهور ریاضی هندی یعنی بیجو راوندران، تاسیس شد و تا سال ۲۰۱۹ ده‌ها میلیون کودک هندی برای استفاده آنلاین از محصول شاخص این شرکت ثبت‌نام کردند. از زمان شیوع ویروس کرونا، مدارس هند بیش از آنکه باز باشند، تعطیل بودند؛ در نتیجه ثروت بیجو به سرعت افزایش یافت و شمار عضویت والدین برای استفاده کامل از اپلیکیشن آن بیش از دو برابر شده و به ۷ میلیون کاربر رسید. سرمایه‌گذاران در اواخر سال گذشته، ارزش شرکت بیجو را بیش از ۲۰ میلیارد دلار ارزیابی کردند؛ رقمی که نسبت به روزهای قبل از همه‌گیری کووید-۱۹، تا سه برابر افزایش یافته است. در ماه ژانویه، نشریه بلومبرگ گزارش کرد که این شرکت ممکن است به زودی برنامه‌هایش برای عرضه عمومی سهامش در بورس نیویورک، را اعلام کند. پیش از این نیز خبرگزاری‌ها شایعه کرده بودند که چنین معامله‌ای می‌تواند ارزش این شرکت را به ۴۸ میلیارد دلار ارتقا دهد.
بیجو حالا یکی بزرگ‌ترین استارتآپهای نسل جوانی است که از رشد سرسام‌آور آموزش آنلاین بهره می‌برد. بر اساس گزارش شرکت تحقیقاتی «هولون آی‌کیو» (Holon iq)، سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر در سال ۲۰۲۱ حدود ۲۱ میلیارد دلار به شرکت‌های فناوری آموزش اختصاص دادند. این میزان سه برابر مبلغی بود که در سال ۲۰۱۹ و ۴۰ برابر بیشتر از مبلغی بود که یک دهه پیش در این بخش سرمایه‌گذاری شده است.
ریسک سرمایه‌گذاران در صنعت فناوری آموزشی
در حال حاضر هفده استارت‌آپ فناوری آموزشی (ed-tech) تبدیل به شرکت‌های خصوصی با ارزش بیش از یک میلیارد دلار شده‌اند که برخی از آنها سهام خود را به شکل عمومی عرضه کرده و وارد بورس شده‌اند. یکی از آنها «کورسرا» (Coursera) است که در واقع پلتفرمی برای ارایه دوره‌های آنلاین محسوب می‌شود و ارزش بازار آن به حدود ۳ میلیارد دلار می‌رسد. «دولینگو» (Duolingo) هم برنامه‌ای محبوب برای زبان‌آموزان است که ارزشی در حدود ۴ میلیارد دلار دارد. شرکت تحقیقاتی «هولون آی‌کیو» پیش‌بینی کرده است که درآمد فناوری‌های آموزشی جهانی می‌تواند نزدیک به دو برابر شود و از ۲۲۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۱ به حدود ۴۰۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۵ برسد و این مبلغ یک‌پنجم بیشتر از پیش‌بینی‌هایی است که قبل از همه‌گیری انجام شده بود.
تا همین اواخر، شرکت‌های فناوری آموزشی به ندرت سرمایه‌گذاران را ترغیب به سرمایه‌گذاری در بخش آموزش می‌کردند. مدارس و دانشگاه‌ها کنترل بسیاری از ۶ تریلیون دلاری را که سالانه در سطح جهان برای آموزش هزینه می‌شود، در دست دارند. از سوی دیگر در سال ۲۰۱۹ تنها حدود ۳ درصد از کل هزینه‌های آموزشی صرف نرم‌افزار یا آموزش آنلاین شد. «توری پترسون» از شرکت «اُول ونچرز» (Owl Ventures) که در سال ۲۰۰۹ سرمایه‌گذاری در شرکت‌های فناوری آموزشی را آغاز کرده بود، اعتراف می‌کند که صحبت کردن برای بخش آموزشی گاهی اوقات برای او بی‌معنی بوده است.
اکنون شرایط نسبت به گذشته به طور کامل تغییر کرده است. بسته شدن ساختمان‌های مدارس و دانشگاه‌ها به‌ویژه در هند و آمریکا معلمان را مجبور کرده تا روش‌های جدید را امتحان کنند. به طور مثال، دولت‌ها تبلت‌هایی را به کودکان اهدا کردند و پهنای باند اینترنت مدارس را ارتقا دادند. آنها همچنین به معلمان دستمزد اضافی برای خرید ابزارهایی می‌دهند که گمان می‌کنند به روند آموزش دانش‌آموزان کمک می‌کنند. از سوی دیگر، قانونگذاران در آمریکا از زمان شروع همه‌گیری، حدود ۲۰۰ میلیارد دلار بودجه مازاد برای مدارس در نظر گرفته‌اند که این مبلغ برابر با یک‌چهارم هزینه‌ای است که در یک سال معمولی برای این مؤسسات هزینه می‌شد.
سال‌هاست که بسیاری از پرطرفدارترین شرکت‌های فناوری آموزشی ترجیح داده‌اند برنامه‌های خود را به مدارس و دانشگاه‌ها نفروشند و به طور مستقیم به سراغ دانش‌آموزان و دانشجویان بروند. این دسته از شرکت‌ها نیز در طول همه‌گیری سود کلانی بدست آورده‌اند. والدین آسیایی مدت‌هاست که مایلند برای آموزش و سایر خدمات (مانند برنامه بیجو) هزینه کنند که ممکن است به فرزندانشان در حوزه آموزشی برتری بدهد. اکنون خانواده‌های اروپایی و آمریکایی نیز اشتیاق خود را در این زمینه نشان داده‌اند. نظارت بر یادگیری از راه دور باعث شده است که والدین در تمام دنیا بیشتر درگیر آموزش فرزندانشان شوند، از عملکرد آنها در مقایسه با همکلاسی‌هایشان بیشتر آگاه شوند و حتی در برخی موارد نسبت به آنچه به آنها آموزش داده می‌شود، انتقاد بیشتری داشته باشند. از این رو شرکت‌هایی که چنین خدماتی را ارائه می‌دهند مانند «اوت‌اسکول» ((Outschool و «گو استیودنت» ((GoStudent به سرعت در حال گسترش هستند.
با این حال، روشن است که فناوری آموزشی بدون نقص نیست. چین در ماه جولای گذشته اعلام کرد که طبق روال معمول، کسب‌وکارها نمی‌توانند تنها با ارائه آموزش‌های خصوصی به کودکان ابتدایی و راهنمایی سود ببرند. دولت چین سال‌هاست که نگران آن است که تقاضای عظیم برای آموزش خصوصی سبب افزایش نابرابری‌ها و انتقال طبقه متوسط به قشر فقیر جامعه شود؛ به طوری که حتی تدریس خصوصی خیریه‌ها نیز دیگر نمی‌تواند در تعطیلات و آخر هفته‌ها برگزار شود. پیامد چنین تصمیمی کاهش چشمگیر قیمت سهام نیو اورینتال، تال اموزش و گاوتو، سه غول چینی فهرست شده در این صنعت شد و ۱۸ میلیارد دلار ارزش بازار سهام آنها را از بین برد. «توماس سینگلهورست» از بانک سیتی گروپ می‌گوید: «تجربه چین سبب بهم ریختگی برنامه سرمایه‌گذاران شده است».
چشم‌انداز فناوری‌های آموزشی
در ماه گذشته وزیر آموزش‌وپرورش هند اذعان کرد که دولت این کشور در حال بررسی مقررات جدید است. از آن زمان، حداقل ۱۵ شرکت فناوری آموزشی هند، از جمله بیجو، گروهی را تشکیل داده و سعی کرده‌اند از مقررات جدید دولت پیروی کنند. بعید است که شرکت‌های فناوری غربی با سختگیری‌های مشابهی مواجه شوند؛ گرچه آنها هم چالش‌های خاص خودشان را دارند. در ماه نوامبر، شرکت آمریکایی «چگ» (Chegg) که به دانشجویان کارشناسی کمک آنلاین می‌کند، هشدار داد که ثبت‌نام کمتر از حد معمول در دانشگاه‌های آمریکا بر میزان درآمد آن تأثیر می‌گذارد. شرکت چگ اعلام کرد که ارزش بازار آن، که در اوایل سال ۲۰۲۱ به حدود ۱۴ میلیارد دلار افزایش یافته بود، به ۴ میلیارد دلار بازگشته است و این میزان کمتر از آغاز همه‌گیری بوده. همچنین سهام شرکت‌های فناوری آموزشی آمریکایی زیر قیمت پیشنهادی معامله می‌شوند و شرکت‌های کورسرا و دولینگو هنوز به سود خود نرسیده‌اند.
با این حال توسعه‌دهندگان این صنعت به رشد و بهبود فناوری آموزشی امیدوارند. «دبورا کوازو» از شرکت سرمایه‌گذاری آموزشی «جی‌اس‌وی» (GSV گفته است که در طی همه‌گیری کووید-۱۹ تمایل کاربران به سمت شرکت‌هایی رفته است که قادر به گسترش فناوری خود در خارج از کشور بوده و خدمات متنوعی را در اختیار مصرف‌کنندگان می‌گذارند. به طور مثال شرکت بیجو را در نظر بگیرید؛ این شرکت حداقل ۲.۸ میلیارد دلار را صرف ارتقا خدماتی کرده است که به فراگیران در هر سنی – از کودکان نوپا گرفته تا افرادی که تغییر شغل می‌دهند- امکان دسترسی دهد. این معاملات باعث جذب مشتریانی خارج از هند می‌شود. بیجو در سال ۲۰۲۱ شروع به ارائه کلاس‌های آنلاین کدنویسی و ریاضی برای کودکان در آمریکا، برزیل، بریتانیا، اندونزی و جاهای دیگر کرده است. با این حال چالش‌هایی وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرند؛ موانعی مانند کمبود فناوری، دانش‌آموزان محروم از دسترسی به اینترنت خانگی و معلمانی که به شدت به امکانات حرفه‌ای‌تر نیاز دارند، شکاف دیجیتال را افزایش می‌دهند.
