بازگشت به قانون راهحل برطرف شدن سوءتفاهمهای صنفی است
نام نویسنده: سونیتا سراب پور
نگاهی به کارنامه دوسال گذشته وزارت ارتباطات نشان می دهد که یکی از کارهایی که این وزارتخانه در انجام آن با موفقیت همراه بوده، فراهم کردن شرایطی برای بازگشت مدیران باسابقه و قدیمی به حوزه ICTبوده است. حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات که قبل از روی کار آمدن محمود واعظی، به دلیل تغییرات مدیریتی گاه و بیگاه وزارتخانه، بدترین دوران را تجربه کرد، به باور بسیاری از فعالان حالا و با روی کار آمدن مدیران متخصص و قدیمی توانسته آرامش نسبی خود را پیدا کند. ناصر علی سعادت یکی از کارآفرینان و فعالان با تجربه حوزه فاوا، از جمله مدیرانی است که بعد از روی کار آمدن دولت یازدهم حضور پررنگی در این حوزه داشته است. سعادتی که در دولت گذشته کمتر حاضر به گفت و گو و یا اظهار نظر در خصوص تحولات صنعت ICT را داشت ، در دوسال گذشته بعد از به ریاست رسیدن در سازمان نظام صنفی رایانهای استان تهران، چند روزی است که با امضای رییس جمهوری، به عنوان رییس جدید سازمان نظام صنفی رایانهای کشور( نصر) نیز انتخاب شده است. او که در کارنامه کاری خود علاوه بر راه اندازی شرکت نرمافزاری و اینترنتی، فعالیت در دور اول سازمان نصر را نیز به همراه دارد، فراهم شدن شرایط برای انجام کار و تعامل همهجانبه وزارت ارتباطات با فعالان بخش خصوصی این حوزه را عامل پررنگتر شدن حضورش در صنعت فاوا عنوان میکند. به بهانه صدور حکم ناصر علی سعادت به عنوان رییس نصر کشور گفت و گویی با او داشتهایم که می خوانید.
– شاید بهتر باشد اولین سوال را با پررنگ شدن حضور شما طی دوسال اخیر در حوزه فاوا شروع کنیم. چه اتفاقی افتاد تا ناصر علی سعادتی که در دولت گذشته کمترین فعالیت و اظهار نظر را در این حوزه داشته، حالا بر صندلی ریاست سازمان نظام صنفی رایانهای تهران و کشور تکیه زده است؟
از دور دوم سازمان نظام صنفی رایانهای کشور که در خدمت دوستان نبودیم اما در کنار سازمان بودیم. به خصوص در حوزه اینترنت اگر مسئله یا مشکلی بود تلاش میکردم که کاری انجام دهم. اما اینکه حالا بیشتر در حال فعالیت در این بخش هستم به خاطر تغییر شرایط است. بعد از انتخابات دولت یازدهم و روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، این دولت با مجموع کارهایی که در دوسال گذشته انجام داد، نشان داده که به شعارهای خود پایبند است. بعد از انتخابات این دولت سعی کرد مردم را به آینده روشنی امید دهد. در کنار این امید این دولت سعی کرده است با تدبیر مسائل و مشکلات کشور از جمله تحریمها را حل کند. در دور دوم سازمان نصر کشور دوستان از من میخواستند که وارد امور اجرایی شوند اما احساس میکردم شرایط به شکلی است که کارایی لازم را در این حوزه نخواهم داشت.
– به خاطر محدودیتهایی که در دولت گذشته وجود داشت شما شرایط کاری را فراهم نمیدیدید؟
شرایطی در آن زمان ایجاد شده بود که دولت اهمیتی به نهادهای مردمی و صنفی مانند سازمان نصر کشور نمیداد. همین شرایط باعث میشد چندان رغبتی به وارد شدن به این حوزه را نداشته باشم. در واقع این توان را در خود نمیدیدم که سر اصل یک مطلب و ثابت کردن سازمان نصر به عنوان یک نهاد قانونی به دولت مردان سابق وارد چالش شوم. روسای سازمان در دو دور قبل مدام در حال ثابت کردن سازمان به دولتمردان بودند. مجموعه این شرایط باعث شده بود که من به عنوان رییس یا عضوی از سازمان نصر چندان فعالیتی در این بخش نداشته باشم. اما در این دوره، شرایط ما را به این نتیجه رساند که میتوان از فرصتی که دولت یازدهم ایجاد کرده استفاده و مشکلاتی که طی سالهای اخیر ایجاد شده را حل کنیم. حس اینکه فضا برای انجام کار آماده است این احساس را به من نیز منتقل کرد که یک نفر باید کاری انجام دهد و باعث شد من پا پیش بگذارم و خوشبختانه اعضای صنف هم در انتخابات سازمان نصر تهران بنده را برای ریاست سازمان نظام صنفی رایانهای تهران انتخاب کردند. همچنین در انتخابات نصر کشوری نیز با طی شدن مراحل خاص، من و دو نفر دیگر از دوستان به ریاست جمهوری معرفی شدیم که در نهایت در یک زمان بیسابقه رییس جمهوری حکم ریاست اینجانب را امضا کرد.
– تا چه حد وعدهها و امیدهایی که دولت یازدهم به بخشخصوصی فعال در حوزه ICT داد به مرحله عملیاتی نزدیک شده است؟
صنعت ICT جدا از دیگر بخشهای فعال در کشور نیست و به نوعی بسیاری از مشکلات به هم تنیده شده است. اما دولت سعی دارد ریشه اصلی مشکلات را حل کند. به عقیده من اگر دولت میخواست برای حل مشکلات بخشی نگاه کند ممکن بود از ان ریشه اصلی مشکلات غافل بماند. همه در حال حاضر میدانند که دولت در حال تلاش برای رسیدن به توافقی است که اولین و مهمترین اثر این توافق برداشته شدن تحریمها است. برداشته شدن تحریمها به معنای حل شدن یک سری مشکلات ریشهای و اساسی کشور برای تمام صنایع است. صنعت ICT در حال حاضر محرکی برای دیگر صنعتهاست. بنابراین اگر یکسری کارها به دلایل مشکلات انجام نشود و درآمد نداشته باشد به طور مستقیم روی فعالیت فعالان در بخش Ict تاثیر میگذارد.
– طی دوسال گذشته از زبان فعالان بخش خصوصی میشنویم که دولت یازدهم بهترین همکاری را با این بخش داشته است. این همکاری تا کنون چه نتیجه ملموسی داشته است؟ برای مثال آیا سازمان نصر توانسته بعد از سالها تلاش صندلی در کمسیون سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی به عنوان قانونگذار این حوزه داشته باشد؟
برای مدتی اصلا سازمان نصر یا نماینده بخش خصوصی را به این کمیسیونها و یا مشاورهها راه نمیدادند. اصولا به این نکته که باید برای تصمیمگیری بخش خصوصی نمایندهای هم از این بخش در تصمیمگیریهای حضور داشته باشد توجه نمیشد. اما از روزی که دولت یازدهم روی کار آمد به سراغ فعالان بخش خصوصی آمد چه فعالان یک سازمان صنفی چه فردی که به عنوان یک فرد پیشکسوت در این حوزه شناخته شده بود . این دولت از این افراد کمک و مشاوره خواست. یعنی از فضای هیچی وارد فضایی برای کمک به دولت وارد شدیم. برای مثال در خصوص پروانههای جدید اینترنتی که دهسال آینده اینترنت کشور را تعیین میکند، حضور جدی و بسیار موثری در تصمیمگیریهای سازمان تنظیم مقررات داشتیم. دولت یازدهم دست همکاری را به سوی بخشخصوصی به صورت جدی دراز کرده و این باور را دارد که برای تصمیم گیری در بخش خصوصی ict، نیاز به کمک فعالان این بخش دارد. بر این باورم که درست است که یکسری از خواستههای صنف زمین مانده ، اما وقتی یککاری هم انجام میشود و به جای شعار واقعا به بخش خصوصی توجه می شود این کار را تحسین کنیم. بارها از آقای واعظی به خاطر اینکه درهای وزارت ارتباطات را به سوی بخشخصوصی باز گذاشته است تشکر کردهام. هم اکنون از وضعیت نامطلوب به سمت وضعیت مطلوب در حال گذر هستیم. اگر در طی 8 سال تصمیمات و فعالیت در این حوزه به بیراه رفته است، قطعا دو تا سه سال طول میکشد که به مسیر اصلی بازگردیم. در خصوص عضویت در کمسیون سازمان تنظیم مقررات هم باید بگویم که این مسئله مربوط به امروز یا دیروز نیست پیش از شکل گیری سازمان نصر و در زمانی که ما در انجمن شرکتهای انفورماتیک مشغول فعالیت بودیم کمیسیون سازمان تنظیم مقررات شکل گرفت. از همان زمان یعنی 12 سال پیش ما خواستار حضور نماینده بخش خصوصی در این سازمان بودیم اما به هر دلایلی این خواسته انجام نشد. حالا بعضیها انتظار دارند در کنار همه مشکلات به اضافه مسائل درون سازمانی، سعادتی که تازه رییس نصر کشور شده این خواسته چند ساله را برطرف کند.
– منظور حل مشکلات چند ساله در یک یا چند ماه نیست اما وقتی از همکاری دولت با بخش خصوصی صحبت به میان می آید این سوال در ذهن شکل می گیرد که چرا هنوز بعد از دو سال از روی کار آمدن دولت یازدهم سازمان نصر کشور نمایندهای در کمسیون سازمان تنظیم مقررات ندارد.
چیزی که در این خصوص می توانم بگویم این است که به جد دنبال این خواسته هستم و فکر میکنم این فرصتی برای ما، دولت و مملکت است که مسائلی که طی سالهای سال باقی مانده یکبار برای همیشه حل کنیم. هدف من حل این مشکلات و خواستههای چند ساله است. شرایط حل این خواستهها هم وجود دارد و تنها کاری که باید انجام دهیم اجرای صحیح قانون است.
– دولت چه کمکی برای حل مشکلات چند سال بین بخش خصوصی حوزه Ictبا فعالان بخش دولتی خود می تواند انجام دهد؟
بیش از 30 سال است که دراین حوزه مشغول به فعالیت هستم اما تا کنون چنین رکودی را در بخش Ictکشور مشاهده نکرده بودم حتی در زمان جنگ نیز با چنین رکودی روبهرو نبودیم. به عقیده من کار مهمی که در دولت باید انجام شود ، این است که به جای اینکه به دنبال تولید سند و راهکارهای جدید باشد، یک لحظه برگردد و ببیند چه قوانین و سندهایی در دست دارد . در حال حاضر و به اندازه لازم، صنعت فاوای ما سند و قانون دارد. چیزی که برای رشد در این بخش نیاز داریم اجرای دقیق همین قوانین و دستورات است. این حوزه نیاز به انجام کارهای اجرایی دارد. برای مثال قانون اصل 44 به روشنی دولت را موظف به حمایت از بخش خصوصی و دخالت دادن این بخش در تصمیمگیرها کرده است. اما متاسفانه به بخشهایی از این قانون بیتوجهی میشود. پس تنها کاری که دولت باید انجام دهد این است که شجاعانه قانونهایی که در این حوزه وجود دارد را به اجرا در آورد. ما نیز به عنوان بخش خصوصی بدون اینکه هزینهای به دولت تحمیل کنیم حاضر به انجام امور اجرایی در بخش ICTکشور هستیم. با توجه به تجربههایی که در انجمن شرکتهای انفورماتیک،طرح تکفا و.. داشتیم و همچنین با توجه به کمیسیونهای تخصصی فعال در سازمان نصر میتوانیم به دولت در انجام کارهای و پروژههای عقبافتاده و کمک کنیم. بسیار خوب است که دولتی که با شعار تدبیر امده و تا این حد به جامعه امید تزریق کرده است کارهای کارشناسی را به بخش ما بسپارد تا کارها به سرعت انجام شود.
– اگر به فعالیت سازمان نظام صنفی رایانهای کشور در ده سال گذشته باز گردیم انتقادات زیادی نسبت به کارهای انجام شده توسط این سازمان مطرح است. از جمله انجام غیرشفاف کارها تا جایی که بسیاری معتقدند مدیریت این سازمان در دورههای مختلف باعث چند دستگی بین اعضای این صنف شده است . در دور جدید سازمان نصر آیا برنامهای برای ایجاد هماهنگی بین اعضای صنف رایانهای کشور دارید؟
وقتی من آنقدر اصرار به اجرای قانون توسط دولت را دارم، باورم این است که در سازمان نصر هم باید کارها براساس قانون مشخص شده در اساسنامه سازمان جلو برود. اگر در بخش دولتی نتوانم کاری انجام دهم قطعا تمام تلاشم را خواهم کرد که سازمان نصر در چارچوب قوانین و اساسنامه و مصوبات مجلس پیش برود. اگر آییننامههایی داشتهایم که خلاف اساسنامه اصلی سازمان بوده قطعا جلوی اجرای این آییننامهها را خواهم گرفت. معنی ندارد که دولت را ملزم به اجرای قانون کنیم اما خودمان خلاف اساسانامه سازمان قدم برداریم. موضوع و خواستههای سازمان طی ده سال گذشته فرق کرده است. در دور اول سازمان(سال 84) تمام تلاشش این بوده که خودش و تواناییاش را به بخش دولتی ثابت کند و هزینه سنگینی برای این تلاش خود نیز پرداخت کرده است. یکی از این هزینهها این بوده که بیآید اگر کاری انجام نشد و با مشکل برخورد کرد کار دیگری را به شکل عرفی و نه قانونی انجام دهد تا مشکل حل شود. درست است که مشکل حل شده اما عرف باقی مانده است. برای مثال یک روز به این نتیجه رسیده الکامپ برای اینکه خوب برگزار شود تهران باید برگزار کننده آن باشد و آییننامهای در این خصوص داده است. اما در مقطع دیگری به این نتیجه رسیده دلیلی ندارد که تهران برگزار کننده باشد و این حق کشور است . اما وقتی برای حل همین مشکلات به اساسنامه نگاه کنید خواهید دید که بخشی از درآمدهای سازمان از محل برگزاری سمینار،همایش، نمایشگاه و … به دست میآید. پس اگر در قانون نوشته شده که بخشی از درآمد سازمان از این طریق باید به دست بیآید هر جا که یک کار ملی و بینالمللی در حال برگزاری است قطعا این کار را باید سازمان در سطح کلان انجام دهد. در اساسنامه سازمان در انجام یک کار گفته نشده سازمان نصر کشور یا غیر کشور. ما خودمان یک لفظ درست کردهایم و دائم هم با این لفظ بازی کردهایم که این بازی در نهایت باعث دعوا و کشمکش بین اعضای صنف شده است. ما یک سازمان نظام صنفی رایانهای داریم به اضافه یک سری زیرمجموعه که در استانهای مختلف در حال کار هستند.
– برخی از اعضای صنف رایانه این نظر را دارند که رییس تهران نباید رییس کشور باشد. چرا که به اعتقاد این گروه اعضای نصر تهران همه امکانات را برای خودشان میخواهند و توانمندیهای اعضای کشور را نادیده می گیرند.
اولا که باید تکلیفمان را با این “برخیها” روشن کنیم.
– این برخیها اعضای سازمان نظام صنفی رایانهای هستند.
درست است اما اعضای صنف که تنها چهار نفر نیستند. اعضای صنف را در حدود یازده هزار عضو تشکیل میدهند. بالاخره یک اکثریتی یک باوری دارند و یک اقلیتی هم یک باور دیگر. به اعتقاد من یک اقلیتی به دلایلی که نمیخواهم مطرح کنم چرا که در هیچ یک از این اختلاف نظرهای صنفی نبودهام، به دنبال هیاهو و شلوغکاری هستند و به برخی بحثها دامن میزنند. این افراد منافعشان با منافع سازمان یکی نیست. دوست دارند این سازمان جایگاه اصلی خودش را نداشته باشد.
– چرا باید همچین دید و خواستهای بین اعضای صنف وجود داشته باشد؟
گروهی میگویند اعضای صنف تهران میخواهند قدرت کشور را هم در دست بگیرند تا منافع خودشان را بیشتر کنند. من میخواهم این افراد یک نمونه از منافعی که اعضای صنف تهران به دست آورده و اعضای کشور را از آن منع کردهاند را نشان دهند. اولا که تهران بالاترین منبع درآمدی سازمان نصر است.دوم اینکه تهران پایتخت کشور است و ربطی به من نوعی و سازمان ندارد. سوما که اکثر شرکتهای بزرگ سختافزاری و نرمافزاری در تهران فعالیت می کنند. اینکه رییس تهران رییس کشور نباشد موضوعیت ندارد. اگر چنین حرفی را قبول کنیم پس در دوره گذشته هم اقای ایتاللهی به عنوان فعال در اصفهان نباید رییس سازمان نصر کشور میشدند. حتما ایشان هم همه منافع و امکانات را در دوران ریاستشان به اصفهان برده بودند. این نگاه نگاه بسیار غلطی است. برگشت به قانون برای حل همین مسائل است. در کتاب اساسنامه سازمان آمده که هر فرد شایسته به عنوان رییس انتخاب میشود. فرقی هم نمیکند این فرد شایسته عضو تهران باشد یا شهر دیگری. ما باید خوشحال باشیم چرا که کسی که در پایتخت توانسته رای بالایی بیاورد یعنی پشتوانه بالایی از طرف اعضای خود دارد.
– یعنی شما معتقدید که رییس صنف تهران به خاطر نکاتی که به آن اشاره کردید بهتر است به عنوان رییس کل کشور انتخاب شود؟
خیر من نمی گویم حتما رییس تهران باید به عنوان رییس کل صنف انتخاب شود برعکس این موضوع را هم قبول ندارم. اما یک فرد شایستگی خودش را در استانی مانند تهران به بوته ازمایش گذاشته و براساس قانون در استانی که کار میکند در انتخاباتش کاندید شده است . بر همین اساس نیز بالای 70 درصد اعضای نظام صنفی در استان مربوطه این شایستگی را تایید کردند.
– در زمان انتخابات اخیر سازمان نظام صنفی کشور حرفها و شایعات زیادی در خصوص شرط گذاشتن برخی اعضای برای انتخاب رییس کشور شنیده می شد. برای مثال برخی با ارائه یا گرفتن یک سری امتیازهایی به فرد خاصی رای بدهند. شما این شیوه را قبول دارید؟
من صد درصد با چنین روشهایی که آمده و عرف شده مخالف هستم. باید برگردیم به قانون و اساسنامه سازمان. در قانون صنف رایانه به هیچ وجه گفته نشده که یک فرد براساس شرط و شروط به عنوان رییس انتخاب شود. اگر فردی نمی خواهد نباید به فرد دیگر رای بدهد. هر کاری انجام دهیم یک عده مخالف و یک عده موافق وجود دارند. مسیری طی شده و الان به اینجا رسیدیم و به اعتقاد من دیگر وقت کنکاش این موضوع نیست که چرا در آن روز به فلانی رای دادند و به فلانی رای ندادند. بنده که اینجا نشستم بالای 70 درصد رای اعضای صنف را در انتخابات استان تهران به دست اوردهام. یکی از شفافترین و سالمترین انتخابات تاریخ سازمان نصر مربوط به دور چهارم در استان تهران بوده است. این شفافیت هم به خاطر اجرا شدن آییننامههای محکمی بوده که وضع کردهایم. حداقل در انتخابات تهران، که من از آن به عنوان رییس استان بیرون امده ام به خاطر اجرای ایین نامه جدید و اینکه آرای وکالتی با مراجعه به محضر داده شده شفافترین انتخابات بود.
– این روش چرا در انتخابات کشور به اجرا گذاشته نشد؟
پله پله. این روش انتخابات وقتی در تهران با موفقیت همراه بوده باید آن را تسریع و به تمام استانهای کشور منتقلش کنیم. تهران را باید به عنوان یک ثروت و داشته ببنیم و از قدرت این استان به خاطر پایتخت بودنش استفاده کنیم تا منافع صنف را در سطح کلان حل کنیم . اما متاسفانه مدام برخی میخواهند این شرایط را به گونه دیگری جلوه دهند. افرادی که اظهار می کنند تهرانیها با ورود به ریاست نصر کشور دنبال مقاصد خودشان هستند منافعشان با صنف یکی نیست. رییسان سابق استانهای تهران یا دیگر استانها که رییس کشور هم بوده اند مانند اقای سعیدی، رحمتی و ایتاللهی ایا به صنف خیانت کردهاند؟ اصلا شهر مهم نیست. اجزای یک صنف مهم است. باید با ابزارهای کنترلی جلوی به وجود آمدن این بحثها را گرفت چرا که عین 29 استان یکی هستند. در چارچوب قانون سازمان نصر تفاوتی ببین استان ها گذاشته نشده است. همچنین در چارچوب اساسنامه سازمان، موضوع قانونگذار استان نبوده بلکه توجه به صنعت ITبوده است. ما اینجا نماینده صنعت هستیم نه یک استان مشخص.
– در دور جدید فعالیت نصر کشور چه برنامههایی برای شفافیت بیشتر فعالیت سازمان نصر و کاهش سوءتفاهمها در صنف دارید؟
همه سوءتفاهمها به این خاطر است که قانون را کنار گذاشته و عرف را به جای آن آوردهایم. به صراحت میگویم هر کسی در هر گوشه کشور بخواهد به سازمان نصر بیآید و از این نظام به خاطر منافع شخصی خود سواستفاده کند اولین نفری که با این شخص برخورد میکند خود من هستم. با هر سواستفادهای که از این ظرف که یک نهاد مردمی است بشود موظف هستم به عنوان رییس سازمان برخورد کنم. اجازه تضعیف سازمان با بیان اینکه تهرانی ها به دنبال منافع خود هستند را نمیدهم. یکی از کارهایی که قطع به یقین انجام خواهم داد شفاف سازی همه امور سازمان است. باید ما مکانیزیم در سازمان داشته باشیم تا همه فعالیتها به صورت روشن و اتوماتیک از طریق سایت سازمان در اختیار همه اعضا قرار بگیرد. نباید از بستن یک قرارداد بترسیم.
– این شفافیت قرار است به چه شکل صورت بگیرد؟
با اینکه در صنعت ایتی هستیم و ادعا داریم که با این صنعت میتوان شفافیت ایجاد کرد و فساد را از بین برد اما نتوانسته ایم از مزایای این صنعت برای پیشبرد و شفاف سازی کار خود استفاده کنیم. برای مثال سایت سازمان اصلا وضعیت مناسبی ندارد. همچنین سرورهای سازمان هر کدام در جاهایی گوناگونی پراکنده است و یک سیستم کنترلی یکپارچه هم نداریم . بخش خصوصی که میخواهد در شفاف سازی دولت و ایجاد دولت الکترونیک نقش داشته باشد آیا خودش می تواند بخش خصوصی خودش را الکترونیکی کند؟ بنابراین یکی از کارهایی که حتما برای این سازمان انجام می دهم ایجاد یک سیستم یکپارچه نرمافزاری است. این سیستم یکپارچه باید نشان دهد که در صنعت IT کشور چه میگذرد. شرکتها به کمک همین سیستم بتوانند به راحتی در استانهای کشور جابهجا شوند . همچنین هر شرکتی در هر جای ایران بخواهد در سازمان عضو شود باید وارد این سیستم یکپارچه شود، هزینه حق عضویتش را هم از طریق این سیستم به صورت آنلاین پراخت کند تا از این هزینه به صورت شفاف 30 درصد به منابع عمومی سازمان اختصاص داده شود و 70 درصد نیز در اختیار سازمان نصر در شهر خودش قرار بگیرد. با این سیستم همه اعضا در لحظه از اتفاقات و تغییرات با خبر خواهند شد و دیگر نیاز نیست به دنبال استانی باشیم که به سازمان نصر کشور بدهکار است و یا حق عضویتش را پرداخت نکرده است . در تهران مجموعه کارهایی برای شفاف سازی و توجه به قانون و اساسنامه سازمان نصر شروع شده و در ادامه این کار به سایر استان ها هم تسریع داده خواهد شد.
منبع : روزنامه ایران