نام نویسنده: سونيتا سراب‌پور
در آستانه 40 سالگی اینترنت، بزرگ‌ترین قدم تاریخی برای بین‌المللی کردن این پدیده، برداشته شد. سرانجام در آخرین جلسه سالانه آیکان (سازمان ثبت‌نام و ارقام اینترنتی) که در سئول کره‌جنوبی برگزار شد، این ازمان به ثبت دامنه‌های غیر لاتین از سال آینده رای مثبت داد.
به این ترتیب از اواسط سال 2010(تابستان 89) کاربران کشورهای مختلف می‌توانند به زبان خود دامنه‌های اینترنتی را در مرورگر خود تایپ کرده و به جست و جو بپردازند. موضوع بین‌المللی سازی سیستم نام دامنه‌هاي اینترنتی پس از چندین سال بحث و انجام تست‌های مقدماتی انجام می‌گیرد و به گفته مدیرعامل آیکان این طرح یک قدم بزرگ در تاریخ اینترنت محسوب می‌شود.
بنا بر اظهارات پیتر دنگیت، رییس هیات‌مدیره آیکان، پروژه بین‌المللی سازی دامنه‌های اینترنتی بزرگ‌ترین چالش فنی اینترنت از ابتدای ایجاد آن تاکنون بوده است.
تصویب یک مصوبه تاریخی
بر اساس مصوبه آیکان از اواسط سال آینده کاربران قادر خواهند بود که به بسیاری از زبان‌های غیر لاتین، دامنه‌های اینترنتی ثبت کنند. براساس گزارش‌ها، این دامنه‌ها به صورت کاملا غیر لاتین نوشته می‌شوند و برای هر زبان صرفا یک پسوند در نظر گرفته شده است. کشورها از 16 نوامبر قادر به ثبت پسوند مورد نظر خود خواهند بود که باید بین 2 تا 60 کاراکتر باشد. به این ترتیب کاربران می‌توانند با هر زبان، صرفا تحت یک پسوند به ثبت دامنه اینترنتی بپردازند. کارشناسان بر این باورند که این قانون جدید مي‌تواند مسیر سیستم دامنه‌هاي اینترنتی یا DNS را برای تییر یافتن و شناسایی حروف غیرلاتین هموار سازد.
به گفته راد بکستروم، ريیس آیکان، «این تغییر برای نیمی از کاربران اینترنت در سرتاسر جهان بسیار ضروری به شمار مي‌رود و در عین حال با گسترش تعداد کاربران این شبکه در جهان افراد بیشتری از آن سود خواهند برد.» آیکان انتظار دارد رواج این نام دامنه‌ها به میلیاردها نفری که قادر به خواندن و نوشتن حروف لاتین نیستند، کمک کند. این‌گونه به نظر مي‌رسد كه بیشترین تعداد آدرس‌های غیرلاتین اینترنتی به چینی‌ها و عرب‌ها تعلق داشته و پس از آن روس‌ها بیشترین درخواست را ارائه کنند؛ اما در این زمینه ایران نیز می‌تواند صاحب بیشتری نامه‌دامنه‌های غیرلاتین باشد؛ چرا که گفته می‌شود ایران از جمله کشورهاي پیشنهاد دهنده برای استفاده از نام دامنه‌های غیر لاتین بوده است. شاید برای بسیاری از کاربران جالب باشد که بدانند استفاده از نامدامنههای غیر لاتین چه تاثیری روی نامدامنههای ایرانی دارد. بسیاری از فعالان این حوزه معتقدند که استفاده از نامدامنههای غیر لاتین، تاثیری روی نامدامنههای ایرانی نخواهد داشت؛ چرا که این مساله تنها مربوط به کشور ما نیست و یک مساله کاملا جهانی است و به جز ایران کشورهای دیگری نیز وجود دارند که از زبانی غیر از لاتین استفاده می‌کنند.
سیاوش شهشهانی، مشاوره حقوقی مرکز ثبت دامنه‌های اینترنتی پژوهشگاه دانش‌های بنیادی نیز بر این باور است که تصویب این قانون تاثیری روی نام دامنه‌های ایرانی نخواهد داشت؛ چرا که تا قبل از این نیز این نوع دامنه‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت؛ اما برای اینکه مشکلی در سیستم به وجود نیاید، در انتهای هر آدرس یک ir. به صورت نامرئی قرار می‌گرفت. اما در حال حاضر با طرح جدیدی که آیکان تصویب کرده است تمام دات ایران‌ها مستقل ثبت خواهند شد و در انتهای آن دیگر ir. نامرئی قرار نمی‌گیرد.
وی در ادامه در خصوص مسیر ثبت نامدامنههای غیر لاتین نیز می‌افزاید: «مسیر ثبت این نوع از دامنه‌ها هم می‌توانند مانند گذشته باشد و تغییر نکند. در واقع از نظر ثبت هیچ تغییر صورت نمی‌گیرد و تنها تغییر در همان انتهای آدرس است که دیگر نیازی به استفاده از ir. نامرئی نیست.»
بازاری رو به گسترش
شاید این‌گونه به نظر برسد که با تصویب این طرح هر فردی هر نام دامنه‌ای را که بخواهد می‌تواند به ثبت برساند یا اگر نام‌دامنه‌ای به لاتین است می‌تواند همان را نیز به غیر لاتین به ثبت برساند؛ اما آن‌طور که علیرضا کاشیان، کارشناس فناوری اطلاعات، بیان می‌کند هر فردی، خواهان هر نام‌دامنه‌ای باشد باید آن را ثبت کند و اگر برای ثبت لاتین آن سالانه 100 دلار پرداخت می‌کرده، باید برای ثبت غیرلاتین آن هم هزینه‌ای پرداخت کند. وی در ادامه اظهار می‌دارد که با تصویب این طرح شرایط به گونه‌ای نخواهد بود که هر آدرسی به صورت اتوماتیک وار ثبت شود؛ چرا که این طرح یک بازار جدید به وجود می‌آورد که درآمد آیکان را نیز افزایش می‌دهد.
کاشیان در ادامه می‌افزاید: «پیش از این آیکان در زمینه ثبت نام‌دامنه‌ها منافعی نداشت و در واقع نوع فعالیتش مانند سازمان تنظیم مقررات ایران بود که تنها وظیفه‌اش تصویب قوانین مربوط به این حوزه بود. اما از سال 2006 به این طرف آیکان ب ا شرکت‌های ثبت‌کننده وارد تعامل شد و اعلام داشت که چون این سازمان در این حوزه هزینه‌هايي را متقبل می‌شود، بنابراین باید در مقابل هر ثبت دامنه مبلغی را دریافت کند که این مبلغ چیزی در حدود 25 سنت آمریکا تعیین شد. حال با انجام کمی محاسبات ریاضی می‌توان فهمید که دریافت هر 25 سنت درآمد میلیارد دلاری را نصیب آیکان خواهد کرد.»
در کنار آزاد سازی صورت گرفته در حوزه ثبت نامدامنههای اینترنتی برخی بر این باورند که این اتفاق ممکن است در نگاه اول جالب به نظر برسد یا نامدامنههای متنوعی را در اختیار کاربران قرار دهد، اما برخی دیگر بر این باورند که تصویب این طرح باعث ایجاد نوعی هرج و مرج و سردرگمی کاربران می‌شود. کاشیان با تایید این نظر می‌گوید: «در حال حاضر واکنش‌ها نسبت به تصویب این طرح به دو دسته تقسیم می‌شوند.
عده‌ای این اتفاق را برای کاربران مفید می‌دانند و معتقدند که کاربران از انتخاب نامدامنههای خود لذت می‌برند. از طرف دیگر برخی معتقدند این رنگارنگی در انتخاب نام‌دامنه، چیزی جز سردرگمی کاربران و شکسته شدن بازار را در پی نخواهد داشت.
در واقع دسته دوم بر این باورند که با تصویب این طرح بازار از یکپارچگی خود خارج می‌شود و مردم نمی‌دانند که برای مراجعه به آدرس اینترنتی یک بانک به آدرس لاتین آن؛ یعنی ir. یا com. مراجعه کنند یا آدرس غیرلاتین آن را انتخاب کنند.»
در مقابل این اظهارات شهشهانی بر این باور است که تصویب این طرح به هیچ وجه باعث ایجاد هرج و مرج نمی‌شود. وی در ادامه اظهار می‌دارد که این طرح نه تنها هرج و مرجی به وجود نمی‌آورد، بلکه امکانات بیشتری را نیز در اختیار کاربران قرار می‌دهد؛ به عنوان مثال از این پس می‌توان به جای استفاده از نام دامنه com. که نشان‌دهنده یک دامنه تجاری است از نام دامنه دات شرکت استفاده کرد یا سایت‌های حوزه ورزش را با نام دامنه‌ای مثل دات ورزش مشخص کرد. در واقع این طرح نوع تقسیم‌بندی منظمی را به وجود خواهد آورد. علاوه براین ثبت‌نام دامنه‌های غیرلاتین به سادگی هم صورت نخواهد گرفت و برای ثبت آن باید مبلغی در حدود 185 هزار دلار هزینه پرداخت شود.» به گفته شهشهانی، هر کشوری در ابتدا و در مراحل اولیه ثبت، نامدامنههای غیرلاتین باید پسوندی را انتخاب کند که آن‌طور که پیش بینی می‌شود این پسوند پیشنهادی برای ایران در ابتدا دات ایران خواهد بود.
نظارت روی نام دامنه‌های فارسی
از آنجا که ایران تنها فارسی زبان در بخش ثبت نامدامنههای غیرلاتین نیست عده‌ای گمان می‌کنند که ممکن است در این زمینه مشکلاتی به وجود آید و نام‌دامنه‌هایی به فارسی ثبت شود که خلاف شئونات ایران است. در همین زمینه رحمتی، رییس سازمان نظام صنفی کشور در نشستی اعلام داشت که برای جلوگیری از این اتقاق به آیکان پیشنهاد شده است که زمینه تعامل و نظارت ایران در ثبت‌نام دامين‌های فارسی فراهم شود که این پیشنهاد نیز مورد پذیرش این سازمان نیز قرار گرفت. به گفته وی، با تصویب این پیشنهاد زمینه تعامل در زمینه ثبت دامین‌هاي فارسی در سازمان آیکان فراهم خواهد شد.
اما شهشهانی در خصوص اظهارات رحمتی بیان می‌کند که به این شکل هم نخواهد بود که آیکان نام دامنه‌ای به خط فارسی را قبل از ثبت به شخص حقیقی یا حقوقی ندهد تا با ایران چک کند.
وی در توضیح می‌افزاید: «برای جلوگیری از به وجود آمدن چنین مشکلاتی آیکان قبل از ثبت رسمی هر نام دامنه، آن نام دامنه را در مدت کوتاهی معرفی می‌کند تا اگر سی نسبت به آن اعتراضی داشت مطرح کند؛ به عنوان مثال اگر قرار باشد نام‌دامنه‌ای با عنوان «خلیج عربی» به ثبت برسد آیکان قبل از ثبت، آن را در سازمان اعلام می‌کند تا اگر کشوری نسبت به آن اعتراض داشت، مطرح کند.
در این زمینه ایران می‌تواند اعتراض خود را در کمیته مشورتی آیکان مطرح کند و از آنجا که این شکایت خلاف اصول یک دولت است، قطعا بررسی می‌شود.» به گفته وی، در زمینه‌های مختلف ثبت دامنه‌ها هر شکایت مشروعی که مطرح شود آیکان آن را بررسی می‌کند. در زمینه خط فارسی هم این امکان وجود ندارد که این سازمان قبل از ثبت هر دامنه‌ای به خط فارسی آن را با ایران چک کند؛ چرا ک در حال حاضر علاوه بر ایران حروف‌های عربی، کردی، پشتو، اردو و… نیز به فارسی نوشته می‌شوند و نمی‌توان انتظار داشت که آیکان برای ثبت هر نام دامنه فارسی آن را با ایران چک کند.
منبع : دنیای اقتصاد
