نام نویسنده: توماج فريدونی
آی تی ایران – لابد برای شما پیش آمده است که تمام چمدان های خود را بسته اید، خوراک بین راهی را آماده کرده اید، صبح زود بیدار شده اید، فرزندان خود را به زور از خواب بیدار کرده اید و بالاخره عازم سفر شده اید.
در ماشین خود نشسته اید و استارت می زنید. همان ابتدای کار فرزند شما می خواهد کاست مورد علاقه خود را در ضبط بگذار که دست او را با دستتان نگه می دارید و همه برنامه ریزی هایتان را که رشته اید خراب می شود! رادیو اعلام می کند که فلان جاده ای که دقیقا شما قصد رد شدن از آنرا داشته اید به علت ریزش کوه مسدود می باشد و احتمالا چند روزی زمان می برد تا مشکل جدی برطرف شود.
اولین مواردی که بعد از این خبر ناخوشایند بروز می کند چندان جالب نیست، شما باید مرخصی خود را لغو کنید و به اضافه کاری ها بچسبید، فرزندانتان جیغ و داد و گریه می کنند و ترجیح می دهید پول مسافرت را به حسابتان باز گردانید چرا که می دانید امسال دیگر از مرخصی خبری نیست.
شاید مشابه همین موارد که باعث خراب کردن برنامه ریزی تفریحی شما می شود در سفرهای هوایی و دریایی نیز به هر دلیل دیگری وجود داشته باشد.
شاید نوع بیان من باعث شد لبخند بزنید اما اگر واقعا به این موضوع فکر کنید بروز چنین واقعه ای چندان هم بامزه و خنده دار نیست.
چکار می خواهید بکنید؟ می خواهید در Yahoo travel عکس های توریستی را ببینید و بیشتر حسرت بخورید؟ پیشنهاد نمی کنم حتی به MSN و یا AOL سر بزنید چرا که همه باعث حسرت شما می شوند. تصاویر جزایر قناری و هتل های مجلل آنهم زمانی که مسافرت شهرستان به خاطر دلایلی چون سهمیه بندی شدن بنزین لغو شده اند!
Yahoo و MSN جز قدرتمند ترین های e-tourism هستند، پس حالا چه شده است که دیدن آنها در این زمان برایمان رخوت انگیز و یا حتی وقت تلف کنی تلقی می شود؟
شاید اگر Yahoo Travel و MSN Travel را راهنمای مسافرت و Tourism guideline بخوانیم بعد از این واقعه تلخ با دیدن آنها فقط بگوییم چه حیف، مسافرتمان به هم خورد چرا که با شنیدن واژه Electronic Tourism گمان کرده اید که قرار است مثل Electronic mail که تمام نامه های شما به صورت مجازی رد و بدل می شوند e-tourism (ET) نیز به شما قابلیت سفر های مجازی را بدهد و این یعنی سرآغاز یک تئوری و تفکر دور نگر که با لقب دادن ET به بخش های مسافرت Yahoo و MSN خود را از به قانون تبدیل شدن آن دور می سازیم!
مشکل ما با Yahoo travel رفع نمی شود. این بخش تنها اطلاعات مسافرتی را آن هم نه خیلی کامل در اختیار ما قرار می دهد. در حال حاضر ما دوست داریم مثل فیلم های تخیلی در جایگاهی مثل دستگاه های سی تی اسکن قرار بگیریم و برایش تعریف کنیم که مثلا ما را به روستای جواهر ده در رامسر ببر!
شاید تصور چنین مطلبی برای ما سخت باشد، اما نه آنقدر که اختراع تلفن باورش برای همگان عجیب و رویایی بود.
فرض کنید حالا که مشافرتتان به هم خورده است به یکی از این مراکز توریسم مجازی بروید. از آنجایی که لغو مسافرت حال فرزندانتان را به شدت گرفته است و شما می خواهید آنها را سر حال بیاورید به متصدی می گوید که شما را به جنگل های آمازون بفرستد. پول زیادی خرج نمی کنید، همه چیز ایمن است و قرار نیست شما دائما از دست حیوانات وحشی به بالای درخت ها بروید، به دست قبیله های آدم خوار ناشناخته نمی افتید، حساسیت پوستی پیدا نمی کنید، تشنه و گرسنه نمی مانید، میوه های سمی نمی خورید و هر زمان که خواستید سریع به خانه خود باز می گردید.
تعریف توریسم مجازی:
شاید تا بحال با خواندن و شنیدن مقالات علمی نخندیده باشید اما اگر این مقاله شما را به لبخند زندن وا می دارد طنز گونه بودن نگارش آن نیست. دلیل آن از اینجا ست که شما یک لحظه با کمک تخیلتان خود را در چنین فضایی قرار دادید و از آنجایی که مسافرت و سفر های توریستی بشاش آور است شما نیز نا خودآگاه دچار حس شعف شدید.
این شور و شعف را مدیون تئوری توریسم مجازی هستید که تعریف آنرا از قرار زیر می دانیم:
توریسم مجازی سفر به مکان های دور و نزدیک کشف شده از پیش تعریف شده و نیز زایده ذهن هر مسافر فضای مجازی ست که با حذف دو فاکتور مکان و زمان مسافرت را با حداقل هزینه ها و ریسک ه عملی می سازد.
تئوری توریسم مجازی در این چهارچوب تعریفی می تواند تبدیل به واقعیتی مهم و ضرور گردد که به همراه خود صنعت توریسم مجازی با میلیارد ها دلار سود خالص را به همراه داشته باشد.
در تئوری توریسم مجازی قرار نیست یک فضای تفریحی هرگز اشغال شود، محیط های گردشگری کثیف شوند و نیاز به نظافت داشته باشند، هزینه ای صرف نگهداری منابع ملی، تاریخی و هنری شوند و در کل استرس های یک توریسم محیطی در آن وجود داشته باشد.
تئوری توریسم مجازی می تواند به دنبال نگرانی های متصدیان گردشگری کشور های جهان از لطمه هایی که هر روزه به آثار، منابع و مکان های گردشگری وارد می شود تحقق یابد و از آنجایی که این صنعت با صرفه جویی های خاص به خود و نیز ریسک پائین و پذیرش مراجعه کنندگان نا محدود در هر زمان همراه است سود های کلانی را برای توریسم به همراه خواهد داشت.
اقتصاد و توریسم مجازی:
همانگونه که مطلع هستید کشور های دیگر پیشرفت بسزایی در صنعت گردشگری خود داشته اند که ما نیز در تلاش برای نیل به سمت سودآورتر کردن صنعت گردشگری خود هستیم.
آنچه واضح است سود های کلانی ست که سایر ممالک دیگر از این صنعت برای خود به دست آورده اند اما باید به این نکته نیز توجه کرد که چقدر از همان سود را صرف نگه داری مراکز، امنیت، تبلیغات و اطلاع رسانی می کنند. مسلما هزینه بسیار زیادی ست که هر کشور و دولتی تمایل دارد آنرا خرج نکند اما به نتیجه دلخواه برسد که در توریسم محیطی غیر قابل درک است.
تا زمانی که اطلاع رسانی نکنید در کجای کوه های هیمالیا نزدیکترین هتل واقع شده است کسی امنیت و آسایش خود را برای دیدن این عجایب به خطر نمی اندازد، تا زمانی که گردشگران مطمئن نباشند امنیت آن منطقه در حد کافی ست کسی برای دیدن آن نمی آیند و تمام مواردی که به خوبی با آنها آشنا هستیم.
اما نگرش در گردشگری مجازی به گونه دیگری ست! گردشگری مجازی تنها از سود صحبت می کند و مقداری از آن سود را تنها صرف اطلاع رسانی و تبلیغات می کند که در این اطلاع رسانی هم نیازی نیست شما بگویید چند هتل چهار ستاره در حوالی فلان جاذبه تفریحیتان است و تنها کافی ست که بگویید شما توان پذیرش مسافران را در فضای مجازی دارید.
ذات گردشگری مجازی محدودیت های گردشگری محیطی را ندارد که از مهمترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- عدم محدودیت زمانی
2- عدم محدودیت مکانی
3- عدم محدودیت فضا
4- عدم مواجه با موارد غیر قابل پیشبینی چون خرابی شرایط آب و هوا، مسدودی جاده ها و …
عدم محدودیت زمانی:
در توریسم مجازی زمان تعریف خاص به خود را دارد که در هر جای به صورت متفاوتی ظاهر می شود. مثلا دیگر نیازی نیست زمانی را صرف رفت و برگشت به عنوان مسیر صرف کنید و می توانید مستقیما به مقصد بروید.
همچنین اختلاف ساعت که بر اثر فواصل جغرافیایی سبب می شود دیگر در توریسم مجازی قابل درک نیست، چرا که شما تعیین کننده زمان هستید و این شمائید که برای سیستم تعریف می کنید علاقه مندید یک محل را در شب مشاهده کنید و یا طلوع خورشید!
عدم محدودیت مکانی:
همیشه برای مسافرت مجبوریم فاکتور مکان را در جاهای متفاوتی در نظر بگیریم، اینکه هواپیمای مورد نظر ما از کدام شهر پرواز می کند، در کدام کشور توقف خواهد داشت، صندلی ما درکنار پنجره هست یا خیر و مواردی از این قبیل که توریسم مجازی این محدودیت ها را از سر راه مساران برمی دارد.
از طرفی در بسیاری از موارد توریست های پر هیجان دوست دارند به مناطقی بکر سفر کنند که تا بحال دسترسی به آنها مقدور نبوده است و یا اینکه اصلا چنین فضایی تا بحال وجود نداشته است و تنها زایده ذهن خودشان است.
همچنین مکان که رابطه مستقیم با زمان دارد در مورد عدم بروز محدودیت های زمانی نیز دخیل خواهد بود و از همین رو این دو فاکتور در موراد زیادی مشابه هم خواهند بود.
عدم محدودیت فضا:
تا بحال چند بار قصد سفرداشته اید که به محدودیت های فضا برخورده اید؟ از تمام شدن بلیط هواپیما تا عدم پذیرش مراجعه کننده به علت ازدحام جمعیت، نبود جای پارک ماشین و … .
توریسم مجازی حقیقتی قابل تغییر و شخصی سازی خواهد بود! می توانید تعریف کنید پای در جایی بگذاریدکه کسی در آنجا نباشد و یا اینکه تعداد مشخصی از حضار را ببینید.
عدم محدودیت فضا گردش مالی این صنعت را به نحو چشمگیری افزایش می دهد و شاید بتوان این آیتم را یکی از مهمترین عوامل افزایش سرمایه داری در توریسم مجازی دانست.
عدم مواجه با موارد غیر قابل پیشبینی:
بارها پیش آمده است که سفرهایمان به خاطر حوادث طبیعی و یا پیشبینی نشده لغو شده است یا اینکه ما را مجبور کرده است که به خانه هایمان برگردیم اما در توریسم مجازی خود ما هستیم که می گوئیم چه زمانی باران ببارد، ماشین ما سوخت تمام نکند و و و.
درک و احساس در مسافرت های مجازی:
احتمالا باور موارد اخیر برایتان سخت و تقریبا غیر ممکن بوده است، اما قطعا برایتان جالب خواهد بود که تلفیق علم پزشکی، روانشانسی، IT و کامپیوتر در موارد مشابهی موفق به شبیه سازی شده است.
امروزه بازی هایی تولید شده اند که بازی کردن با آنها تقریبا با سایر بازی ها متفاوت است. برای بازی با آنها نیاز به استفاده از لباس و کلاه مخصوصی ست که سنسور هایی در آنها نصب شده است. این سنسور ها اطلاعات را به صورت فرمان از جابجایی اندام فردی که بازی می کند می گیرند و به نرم افزار منتقل میکنند و کاربر بازی را از ICD کلاه مشهده می کند.
در موارد پیشرفته این نوع بازی ها احساس لامسه توسط ابزارهای کارگذاری شده در لباس ها مانند درد و یا فشار به کاربر منتقل می شوند که از همین رو روان کاربر تحریک شده و گمان می کند در موقعیتی واقعی قرار دارد.
در این بین هورمون های دوپارامین و آدرنالین به مقدار قابل توجهی ترشح می شوند که موجب هیجان، خشم و عکس العمل کاربران می شود و میزان ترشح آنها نشان می دهد که کاربران تا چه حدی ذهن خود را با این بازیها درگیر کرده اند.
حال برای نیل به توریسم مجازی هم می توان از وجود چنین سنسور ها و تجهیزاتی بهره برد. قاعدتا در مراحل اولیه و گام های نخست کاربران که همان مسافرین مجازی هستند تنها تصاویر پیشفرض و از پیش تعیین شده را می بینند اما قطعا با پیشرفت علم امکان اینکه هر کاربر بتواند محلی را که در ذهن خود می بیند تجشم کنند فراهم خواهد آمد!
در توریسم مجازی با کمک سنسور ها و ابزار های مشابه لباس بازی های مدرن میتوان رطوبت هوا، سرما، گرما و موارد مشابه را به کاربران القا کرد و به این ترتیب کاربران خود را در محلی واقعی ببینند.
متولیان توریسم مجازی:
همه می دانیم که در علم فضای مجازی(Cyber) فاکتوری به نام زمان و مکان تعریف متفاوتی با تعریف زمان و مکان علوم محیطی دارند که در پیش از این به صورت مختصر به آنها اشاره شد و یکی دیگر از این موارد عدم محدودیت فضا بود.
این سه عامل سبب می شوند که تعریف مرز در فضای مجازی وجود نداشته باشد، از همین رو ممالک به فکر انحصاری کردن و یا ابر قدرت شدن در فضای مجازی بیفتند و قاعدتا بازی سرمایه داری صنعت توریسم مجازی را کسی در این بین برده است که متولی توریسم مجازی باشد.
توجه به این نکته که فضای مجازی کاملا متفاوت با فضای محیطی ست به ما هشدار می دهد دیگر ذهن خود را به تعاریف و عباراتی چون متولی توریسم مجازی ایران یا هر محل مشخص دیگری نکنیم چرا که ذات Cyber محدودیت را نمی پذیرید و با این طرز تفکر تنها انرژی خود را تلف کرده ایم!
مسافرت یکی از بزرگترین تفریحات و دلبستگی های همیشگی انسان بوده است که به دلایل مختلفی به سمت آن می رویم. قاعدتا با این پیشرفت های سریع و پر شتاب غیر قابل باور زمان بیش از هر وقتی مورد توجه بشر قرار خواهد گرفت و با توجه به اینکه سطح انتظار در کاربران Cyber بسیار بالاتر ست بعید است که انسان تن به حذف مسافرت از زندگی روزمره خود در دهد، لذا قدرت سرمایه داری به واسطه صنعت توریسم از آن کشوری خواهد بود که گام های موثری در راه انحصاری کردن توریسم مجازی برای خود برداشته باشد.
