ده مهارت برر منسوخ شده در علم فناوری اطلاعات

نام نویسنده: فرهاد جعفری

وین بتا -کسانی که به دنبال کسب و کار درون صنعت رایانه میباشند ابتدا میبایست نقطه های قوت و مورد نیاز بازار را بیابند و به کسب علم و مهارت در حوزه های مورد نیاز بازار کوشش کنند. صنعت رایانه به دلیل سرعت رشد بسیار بالا و تولید روز افزون مهارت های پیچیده باعث شده است که شاغلان درون این حوزه با مشکل نمونه ای از بیکاری مواجه شوند که با وجود برخوداری از مهارت های ویژه نمی توانند نیازهای روز صاحبان صنعت رایانه را بر طرف کنند.

همانگونه که امروزه برای مهندسین NovelNetware و یا مدیران OS/2 هیچ موقعیت شغلی وجود ندارد، بسیاری دیگر از مهارت های شابه درون صنعت رایانه و فناوری اطلاعات از رده خارج شده اند و یا در حال منسوخ شدن میباشند که در زمان حال و یا آینده نزدیک هیچ موقعیت شغلی برای افراد متخصص این دانش ها وجود ندارد. کشور جمهوری اسلامی ایران نیز که سیر پیشرفت در فن فناوری اطلاعات را به چهره خود گرفته است نیاز دارد تا مهارت های مرده و بدون استفاده را کشف کند و سپس مهارت های داغ صنعت را جایگرین آن کند تا با پرورش دانشجویان این حوزه در راستای حقیقی پیشرفت جامعه و کشور گام بردارد.

مهارت هایی که در دانش فناوری اطلاعات از رده خارج شده اند و یا در حال خارج شدن میباشند گواهی از رشد و پیچیده شدن دانش فناوری اطلاعات دارند. سایت وین بتا به هدف شناسایی مهارت های بی فایده، لیست ده مهارت برتر منسوخ شده را به نقل از سایت ComputerWorld اعلام میکند و در قدم بعد لیست مشابهی به عنوان مهارت های بی فایده درون کشور ایران را منتشر خواهد کرد:

1. زبان برنامه نویسی Cobol

Cobol که با عنوان “زبان برنامه نویسی تجاری” میان برنامه نویسان شناخته میشود برای اولین بار در سال های حدود 1960 مورد استفاده قرار گرفت و تا سال های 1980 در اوج کاربرد قرار داشت. این زبان نیاز حسابداری شرکت های بیمه،بانک ها ،وکلا و غیره را برطرف میساخت و البته یادگیری آن آسان نبود. اکنون اگر علاقه مند هستید این زبان را فرا گیرید باید به دانشگاه Southern Illinois University بروید و از تنها پرفسور مسلط بر زبان Cobol آموزش آنرا درخواست کنید. البته دیده شده است که در معدودی از دانشگاه های دنیا هنوز دانشجویان رشته دانش کامپیوتر درسی با نام آموزش Cobol را می گذارانند اما عمده کارشناسان بر حذف آن عقیده دارند و حتی هزاران دوره و مکتب جدید به جای آن پیشنهاد می دهند.

2. پایگاه داده Nonrelational DBMS ( بدون ارتباط)

در دهه هشتاد میلادی با آغاز بحث “پایگاه های داده” تنها دو عدد برنامه مدیریتی پایگاه های داده وجود داشت و شرکت هایی چون IBM و Oracle محصولاتی بر اساس “پایگاه های سلسله مراتب” را عرضه کرده بودند. اما امروزه جایگزین های بسیار مناسب تری بر اساس “داده های مرتبط” معرفی شده اند، مانند پایگاه داده های SQL که هم مایکروسافت و هم Oracle محصولات خوبی را بر این اساس عرضه کرده اند. اکنون در همه دانشگاه های جهان پایگاه داده های بر اساس “داده های مرتبط” آموزش داده میشوند و گزینه های غیر از آن همه منسوخ شده اند.

3. شبکه های بدون IP

قانون TCP/IP بطور گسترده مبنای تمامی شبکه های دنیا شده است و شبکه های بدون آدرس IP کاملا از رده خارج حساب میشوند بنابراین فراگیری شبکه های بر مبنای معماری SNA شرکت IBM به واقع هیچ ارزشی نخواهد داشت و چه از نظر سود مالی و چه از نظر سود علمی یک فن بی فایده شمرده میشود. با این وجود شرکت های بیمه و بانکی بسیاری هنوز وجود دارند که از این نوع معماری استفاده کرده اند و همچنان برای این مدل از شبکه ها سرمایه گذاری انجام میدهند. واضح است که یادگیری معماری بدون IP از رده خارج شده است و اکنون معماری TCP/IP و تکنولوژی اینترنت جایگزین های آن میباشند.

4. ایمیل های cc:Mail

فناوری “ذخیره- و – ارسال” پست ایمیل که بر مبنای شبکه LAN وجود داشت در سال 1980 مورد استفاده قرار گرفت و در حدود بیست میلیون کاربر از آن بهره می بردند. اما با مخلوط شدن سیستم های پست الکترونیکی که در نتیجه ابزارهای پیچیده ای مانند Lotus Notes و یا Microsoft Exchange به بازار معرفی شدند این نمونه از مدل ایمیل بطور کل به کنار رفت و یکباره تمامی ارزش سهام خود در بورس را از دست داد. امروزه آدرس های پست الکترونیک راه کارهای بسیار دیگری را معرفی کرده اند اما cc:Mail نتوانست که از مدل سنتی خود پیشرفت کند، بنابراین دانش این فناوری نیز کاملا بیهوده خواهد بود.

5. ColdFusion

ColdFusion ابزار برنامه نویسی صفحات وبی که نامی آشناست حتی برای متخصصین درون ایران: این ابزار برای بار اول در دهه 90 میلادی توسط کمپانی Allaire عرضه شد که پس از آن شرکت Macromedia یکباره آنرا خریداری کرد. Macromedia نیز به دست شرکت Adobe خریداری شد تا این فن دست به دست بدون پیشرفت تنها به دست فراموش سپرده شود. اکنون زبان های جایگزین و فعالی که جای این زبان را پر کرده اند بسیار زیاد و گسترده میباشند و از معروف ترین آنها میتوان زبان ASP و ASP.NET شرکت مایکروسافت، JAVA، Python ،PHP و یا زبان های متعدد کد-باز را نام برد. گفته میشود که این فن هنوز مورد استفاده گسترده در آموزشگاه ها قرار نگرفته بوده که سیر نزولی محبوبیت دچار آن گشت اما یادگیری آن کمک کننده ای به برنامه نویسان در یادگیری دیگر زبان ها بوده است.

6. برنامه نویسی به زبان C

زبان برنامه نویسی محبوب C که در سال 1972 توسط دنیس ریچی طراحی شد اکنون از مهارت های بی کاربرد و غیر مفید محسوب میشود. این زبان تکامل یافته ی زبان BCPL بود و علت نامگذاری C ای است که بعد از B طراحی شد. اما همچنان زبان های مشابه آن مانند: ++C و #C در اوج کاربرد و محبوبیت خود قرار دارند. اگر امروزه فردی را پیدا کنید که به زبان C مسلط است با شخصی بیکار و یا بدنبال فراگیری مهارت جدید مواجه میشوید که بی فایده بودن زبان C را مشخص می کند. آموزش این زبان در آموزشکده های فنی جهان متوقف شده است و یا سیر نزولی دنبال میکند اما همچنان آموزش آن در دانشگاه ها و دانشکده ها ادامه دارد با این وجود مهارتی است که بزودی به تاریخ می پیوندد چرا که جایگزین های آن آماده اند و هر روز افزون تر میشوند.

7. PowerBuilder

اگر کارمند تازه استخدامی سال های حدود 1990 میلادی باشید بخوبی به یاد دارید که برنامه نویسان PowerBuilder همه جای دنیا خواهان داشتند و موقعیت شغلی داغ آنروز آنها چشم همگان را بسته بود که روزی این مهارت نیز به لیست مهارت های بدون کاربرد می پیوندد. امروزه برنامه نویسان PowerBuilder هیچ موقعیت شغلی ندارند و اگر در شرکتی کارمند هستند از حقوق بسیار پایین برخوردار میباشند. نسخه جدید این ابزار با نام Power Builder 11 سال جاری به بازار معرفی شد اما آموزش آن به هیچ موسسه دانشگاهی عالی راه نیافت.

8. گواهی نامه های Netware

در دهه 90 میلادی بسیار رایج بود که علاقمندان به شغل رایانه به اخذ گوهینامه های Netware بخصوص توسط شرکت Novell اقدام میکردند. سهم 90 درصدی از رایانه های سرویس دهنده بر مبنای NetWare امتیاز مثبتی بود که هر مهندسی این گواهینامه را داشته باشد. امروزه که به ظاهر تنها یک شب و روز گذشته است هیچ جایگاه خاصی در دست Netware نمی باشد و بازار این مهارت از بین رفته است. متخصصین این فن چاره ای جز فراگیری فن های جایگزین ندارند تا بتوانند استخدام شرکت خود بمانند. به هر حال Novell گفته است که از NetWare 6.5 تا حدود سال 2015 پشتیبانی خواهد کرد. اما مدارک NetWare بی ارزش خواهند ماند بطوریکه یادگیری مهارت های مشابه بسیار متعدد میباشد و اخذ گواهینامه های مورد نیاز بازار کار پیشنهاد میشود.

9. مدیریت شبکه های رایانه های شخصی – PC Network Administrator

با افزایش سرعت رویه استفاده از سرویس دهنده های ویندوز (Windows Sever) تقاضا برای مدیریت شبکه های شخصی رو به کاهش است و در آینده نزدیک این مهارت بطور کامل بی کاربرد خواهد بود. با یک نگاه سریع به آموزشکده ها و مشاهده دانشجویان بسیار اندک در این زمینه و کاهش آموزگاران این حرفه متوجه می شوید که آینده شغلی این مهارت تاریک است.

10. سیستم عامل OS/2

OS/2 سیستم عاملی است که توسط دو شرکت مایکروسافت و IBM معرفی شد اما بعدها بطور انحصاری در اختیار شرکت IBM قرار گرفت و تا سال 2005 میلادی توسعه آن ادامه یافت. این سیستم عامل هیاهو زیادی در حدود سال 1987 به پا کرد و محبوب خاص کاربرانش بود. IBM از سال 2005 میلادی دیگر این سیستم عامل را به فروش نرساند اما همچنان انجمن های پشتیبان مستقل و وقف شده ای برای این سیستم عامل فعال هستند. در حالی که هیچ گونه تقاضای تجاری برای متخصصین این سیستم عامل وجود ندارد آینده روشنی نمی تواند در انتظار کاردانان این مهارت باشد.