نام نویسنده: شبنم کهن چی
روزنامه پول – توفان يک روز بهاري، خيابان‌هاي پرترافيک شهر را گره زده و همهمه شهر، ميان صداي رعد گم شده. دور از اين هياهو، ميهمانان روزنامه پول از تمام طراوت و لطافت هواي باراني، تنها صداي صاعقه و هجوم رگبار به شيشه‌هاي پشت پرده را مي‌شنوند. چند نفر از فعالان حوزه فناوري اطلاعات و ارتباطات دعوت روزنامه پول را پذيرفتند تا به مناسبت روز جهاني جامعه اطلاعات گرد هم جمع شوند. اما اين مناسبت در آن روز توفاني بهانه‌اي بود براي بررسي وضعيت ابهام‌برانگيز کشورمان در راه رسيدن به جامعه اطلاعات. مردي که چند سال پيش به دستور رييس‌جمهور وقت (سيد محمد خاتمي) در راس نمايندگان کشور در نشست‌هاي WSIS حضور يافت و در حالي که به عنوان دبير شوراي عالي اطلاع‌رساني مشغول به کار بود، بار مسووليت‌هايي چون راهبري اينترنت و مشاور رييس‌جمهوري در امر فناوري اطلاعات و ارتباطات را بر دوش مي‌کشيد، در کنار همراه هميشگي‌اش در آن روزها و معاونت فني شوراي عالي اطلاع‌رساني نشست تا پرونده جامعه اطلاعات در کشور را به بحث بگذاريم. در اين ميان دو روزنامه‌نگار قديمي و فعال اين حوز که در نشست‌هاي ژنو و تونس WSIS حضور داشتند و از قدم‌هايي که ايران برمي‌داشت گزارش ارسال مي‌کردند نيز حضور داشتند؛ ايمان‌بيک که اينک سردبير اولين روزنامه تخصصي فناوري اطلاعات و ارتباطات فناوران اطلاعات در کشور است و شهرام شريف که علاوه بر روزنامه‌نگاري، مديريت سايت آي‌تي‌ايران (www.itiran.ir) را نيز بر عهده دارد. اين نشست صميمي در آستانه تشکيل نشست پيگيري گزارشات بيانيه عمل که از 24 ارديبهشت‌ماه شروع شده و تا خردادماه نيز ادامه دارد خالي از لطف نيست.
واقعيت هر چند تلخ باشد هم قابل انکار نيست. به همين دليل است که نمي‌توان انکار کرد دولت نهم نسبت به امور مربوط به فناوري اطلاعات و ارتباطات در کشور کم‌توجه است.
علي‌رغم اينکه در پايان رياست‌جمهوري محمد خاتمي، به نظر مي‌رسيد چرخ همگام شدن با تحولات روز فناوري اطلاعات و ارتباطات در دنيا آرام‌آرام راه افتاده و حرکتي روان دارد، و انتظار مي‌رفت با توجه به اهميت توسعه IT در کشور، اين حرکت کند، سرعت بيشتري گرفته و روان‌تر شود، اما اينک در نيمه تصدي‌گري دولت نهم مي‌توان گفت اين چرخ تقريبا نمي‌چرخد و به غژ و غژ افتاده است. يکي از نمونه‌هاي آشکار که دليلي بر اين ادعاست راکد ماندن مسايل مربوط به جامعه اطلاعات در کشور است. در حال حاضر هيچ نهاد، سازمان و دستگاهي به عنوان متولي امور مربوط به جامعه اطلاعات شناخته نشده و به جز فعاليت علمي تعدادي از استادان برجسته علم ارتباطات در انجمن مطالعاتي جامعه اطلاعات که به بررسي ابعاد علمي و جامعه‌شناختي اين مبحث مي‌پردازند، هيچ تحرک ديگري در کشور ديده نمي‌شود.
نصرالله جهانگرد- دبير سابق شوراي عالي اطلاع‌رساني، مسوول تکفا و مشاور رييس دولت پيشين در امر IT که طي سال گذشته در تمام نشست‌ها و تحقيقات مربوط به اجلاس WSIS حضور پررنگ و فعالي داشته، معتقد است پس از تغيير دولت‌ها، مسوولان مشغول برنامه‌هايي مي‌شوند که از اولويت بالاتري برخوردار است و طبيعي است برخي از مسايل براي مدتي به حاشيه رانده شود. او مي‌گويد حتي محمد خاتمي در دوره دوم رياست جمهوري به مسايل مربوط به IT توجه جدي کرد. از او مي‌پرسيم طي سال گذشته چه اتفاقاتي پيرامون بحث جامعه اطلاعات در سطح ملي و بين‌المللي افتاده است؟ جهانگرد اينگونه شرح مي‌دهد که طي سال‌هاي 2001 تا 2005 با برگزاري اجلاسي با حضور نمايندگان کشورهاي مختلف از جمله ايران درباره تاثير توسعه IT بر مسايل فرهنگي، اقتصادي، سياسي و اجتماعي بحث شد که منتج به امضاي يک سند تعهد شد. در اين سند تاکيد شده توسعه آينده جهان بدون تکيه بر فناوري اطلاعات و ارتباطات غير ممکن است و لازم است همه دولت‌ها به اين مطلب بپرداند. سند Wsis به مثابه سند حقوق بشر در کنار اين سند، يک برنامه اجرايي براي 10 سال بعد تهيه شد. به طور کلي مي‌توان گفت حاصل اين نشست‌ها طي 5 سال گذشته تهيه سند اعلاميه وصول و سند راهبردي اقدامات اجرايي بود. پس از تهيه اين اسناد براي اينکه اين اقدامات اجرايي به منصه ظهور گذاشته و در سطح بين‌المللي دنبال شود، بيش از يک سال پيرامون انتخاب متولي اين امور بحث شد. به تعبير مشاور رييس‌جمهور سابق در امر IT سند اين اجلاس مانند سند حقوق بشر است؛ اين سند پايه‌اي براي عصر جديد و دوره دانايي محوري است.
جهانگرد با مطرح کردن مساله تولي‌گري مباحث جامعه اطلاعات در سطح بين‌المللي ه مشکل کنوني داخل کشور اشاره مي‌کند و آن را به سادگي قابل حل مي‌داند به خصوص که تاکيد مي‌کند ساختار پيگيري امور مربوط به جامعه اطلاعات در سطح بين‌المللي توسط کارشناسان ايراني طراحي شده است. او در ادامه توضيحات مفصلي درباره روند شکل‌گيري مباحث جامعه اطلاعات در سطح بين‌المللي مي‌دهد و به فعاليت‌هاي يونسکو اشاره مي‌کند که در چارچوب وظايفش گزارشي از پيگيري امور مربوطه تهيه و ارايه کرده است. جهانگرد معتقد است کشور در حالي با مشکلات ناشي از نبود متولي در امور مربوط به جامعه اطلاعات روبرو است که سازمان مديريت و برنامه‌ريزي مي‌تواند مانند چتر هماهنگ‌کننده عم کند. او از سازمان مديريت و برنامه‌ريزي به عنوان سازماني ياد مي‌کند که امور مربوط به توسعه کشور را در دست دارد؛ همچنان که زيرساخت در اختيار وزارت ارتباطات است و آموزش در دست آموزش و پرورش.
خسرو سلجوقي که سال‌هاي زيادي در سازمان مديريت و برنامه‌ريزي به خدمت مشغول بوده و چند سال پيش آنجا را به قصد فراهم کردن بستر توسعه فناوري اطلاعات و ارتباطات ترک کرد و به شوراي عالي اطلاع‌رساني پيوست نيز با دبير سابق شوراي عالي اطلاع‌رساني هم عقيده است که ضعف عملکرد کشور در مباحث جامعه اطلاعات به نبود متولي باز مي‌گردد. او مي‌گويد اين موضوع باعث شد بحث جامعه اطلاعات در يران راکد بماند و اگر مي‌بينيد هر از گاهي تکه‌اي از اين کار از زمين برداشته شده به دليل علاقه آقاي جهانگرد و امثال وي بوده نه تلاش سازمان يا دستگاهي خاص! بخش دولتی موفق نبود او بر خلاف جهانگرد که با نگاهي مثبت و با آرامش مسايل مربوط به جامعه اطلاعات در کشور را تشريح مي‌کند، لحن گلايه آميزي دارد.
او در جواب پرسش ما پيرامون تحليل عملکرد مسوولان در زمينه جامعه اطلاعات به صراحت مي‌گويد بخش دولتي چه در دولت پيشين، چه در دولت فعلي فارغ از تمام اشارات و تاکيداتي که در اجلاس WSIS شد، خوب عمل نکرده است. معاون فني سابق دبيرخانه شوراي عالي اطلاع‌رساني که از اعضاي فعال هيات بلندپايه ايران در اجلاس WSIS بود، معتقد است حرکتي که در زمينه جامعه اطلاعات در کشور تا به حال انجام شده تنها به دليل علاقه مسوولان وقت (طي 5 سال گذشته) بوده است. او مي‌گويد به دليل تعريف نشدن مصاديق در اين زمينه، جامعه اطلاعات همچنان گنگ و مبهم باقي مانده است. به دليل نهادينه نشده اين امر، در حال حاضر به مشکل برخورده‌ايم چرا که در آن زمان شخص آقاي جهانگرد مسايل را بر اساس روابط و نفوذي که داشتند حل مي‌کرد. شايد اکثر کارشناسان و فعالان عرصه‌هاي مختلف اقتصادي و سياسي در کشور با معاون فني سابق شوراي عالي اطلاع‌رساني در اين مساله هم عقيده باشند که بسياري از امور بر اساس روابط پيش مي‌رود و پس از کم رنگ شدن اين رابطه مشکلات و معضلات بزرگ، پررنگ مي‌شود. نظام برنامه ریزی بر مبنای روابط ايمان‌بيک، سردبير اولين روزنامه تخصصي فناوري اطلاعات و ارتباطات در کشور که همين روزها اولين سالگرد انتشار روزنامه‌اش را جشن مي‌گيرد نيز در اين باره مي‌گويد: نظام برنامه‌ريزي در کشور ما سال‌هاست مبتني بر روابط و نفوذ است.
اين ساختار اکنون هم وجود دارد. نتيجه اين است که اينک يک نفر در چند نفر متکثر شده و مشکلات عديده‌اي به وجود آمده است. او که از اولين خبرنگاران حوزه تازه پا گرفته فناوري اطلاعات و ارتباطات در مطبوعات کشور است از بي‌توجه مسوولان به امور مربوط به جامعه اطلاعات گلايه مي‌کند و مي‌گويد: سال گذشته روز جهاني جامعه اطلاعات مراسمي مستقل، هر چند کوچک برگزار شد. اما امسال … سلجوقي نيز همچنان ناراضي از وضعيت کنوني کشور در حوزه جامعه اطلاعات مي‌گويد علاوه بر اين مساله، ساختار اجلاس WSIS را که خوب نگاه کنيد مي‌بينيد از سه بخش تشکيل شده: بخش دولتي، بخش خصوصي، نهاد مدني. اما پيکره جامعه اطلاعات در داخل کشور اينگونه نيست. شايد برخي دليل اين امر را اختصاص داشتن 80 درصد امور اقتصادي به دولت بدانند. اما من مي‌خواهم بگويم بي‌توجهي به مساله جامعه اطلاعات از سوي تمام بخش‌ها بوده است.
اما مرد IT ال گذشته با آرامش هميشگي خود در مقام توضيح برمي‌آيد تا بگويد دولت طي 5 سال گذشته نسبت به اين مساله چندان هم بي‌توجه نبوده است. جهانگرد با بيان صريح اين مطلب که بايد صحبت‌هاي معاون سابقش- سلجوقي- را در زمينه عملکرد ناموفق دولت در مباحث جامعه اطلاعات اصلاح کرد، مي‌گويد: نقش ايران هم در داخل و هم در خارج کشور فعال و موثر بود. او در ادامه شرح داد که تصويب سند اصول جامعه اطلاعات در سال 2003 با تنظيم برنامه چهارم توسعه مصادف شد. جامعه اطلاعات در برنامه چهارم توسعه جهانگرد با اطمينان مي‌گويد تمام مواد مندرج در سند اصول 2003 در برنامه چهارم توسعه در نظر گرفته شده و به صورت قنون در آمده و دستگاه‌هاي مسوول داراي طرح عمراني مصوب داراي اعتبار هستند.
با اين توضيحات مي‌بينيم که قانون، بودجه و برنامه وجود دارد و براي ساماندهي امور مربوط به جامعه اطلاعات تنها به يک متولي يا هماهنگ‌کننده نياز داريم. تاکيد مشاور رييس‌جمهور سابق در امر فناوري اطلاعات و ارتباطات همچنان بر توان سازمان مديريت و برنامه‌ريزي به عنوان چتر هماهنگ‌کننده است. او مي‌گويد در اين سازمان تا سطح تاسيس معاونت و توسعه و نوآوري اقتصاد دانايي محور نيز پيش رفتيم و حتي در دولت جديد اين طرح جزء طرح‌هاي اصلاحات سازمان مديريت و برنامه‌ريزي بوده اما انجام نشده است. وي ا بي‌توجهي دولت به عنوان «تاخير» ياد مي‌کند و مي‌گويد در حال حاضر ما با تاخير دولت در توجه به مساله جامعه اطلاعات روبرو هستيم اما به همين موازات دستگاه‌ها برنامه، بودجه و قانون دارند. جهانگرد اصرار دارد اين دولت مانع انجام کار در حوزه جامعه اطلاعات نشده اما چون بودجه و برنامه و قانون در برنامه چهارم توسعه مستتر است، مشخص نيست. دولت دغدغه IT ندارد شهرام شريف، مدير سايت آي‌تي‌ايران و روزنامه‌نگار فعال و قديمي حوزه فناوري اطلاعات و ارتباطات اما به صورت مستقيم اشاره مي‌کند علاوه بر اينکه نبود چتر هماهنگ‌کننده باعث بروز مشکلاتي در اين زمينه شده، دغدغه اين دولت نيز فناوري اطلاعات و ارتباطات نيست. او مي‌گويد برنامه تهيه شده، در اختيار دستگاه‌ها قرار گرفته، بودجه هم اختصاصي يافته اما اراده اجرايي وجود ندارد. او مي‌گويد: امروز دستاوردهاي شرکت در اجلاس در حد چند سند و برنامه باقي مانده و خيلي از کرسي‌هايي که با صرف ساعت‌ها تحقيق، مطالعه، کار کارشناسي و … به دست آمده بود به دليل غفلت از دست رفت و در برخي از موارد مانند فرصتي که در مساله راهبري اينترنت از دست داديم متاسفانه ديگر حاضر نشديم دوباره آن را دنبال کنيم. شريف وجود شاخص‌هاي پايين، عدم پيگيري و فضاي منفي موجود را نگران‌کننده مي‌داند. مثلث طلایی ما بدون ضلع است سدبير فناوران نيز با مروري بر بي‌توجهي‌هايي که در ارتباط با جامعه اطلاعات شده، بار ديگر بحث مثلث جامعه مدني (NGO)، بخش خصوصي و دولتي را مطرح مي‌کند و با تاسف مي‌گويد مي‌بينيم که از اين مثلث چيزي جز دولت باقي نمانده است.
باقي ماندن تک ضلع مثلث طلايي مساله‌اي بود که ميهمانان ميزگرد روزنامه پول بر سر آن توافق داشتند. مدير سايت آي‌تي‌ايران در اين باره مي‌گويد با اين که در اسناد، تشکيل جامعه اطلاعات نتيجه همکاري دولت، جامعه مدني و بخش خصوصي تعريف شده اما مي‌بينيم در ايران بخش خصوصي به حاشيه رفته، جامعه مدني فعال نيست و دولت نهم نيز دغدغه اين کار را ندارد. رسان مکتوب در مقابل رسانه ملی سلجوقي عضو فعال هيات‌هاي اعزامي به نشست‌هاي WSIS تاکيد کرد نبايد دولت را تنها مسوول اين غفلت‌ها دانست. انتقاد و گلايه سلجوقي تنها منحصر به عملکرد دولت، بخش خصوصي و جامعه در راه رسيدن به جامعه اطلاعات نمي‌شود. او به انتقاد از رسانه‌ها نيز مي‌پردازد و با صراحت اعلام مي‌کند بر اين نظر است که رسانه‌ها هم در اين راه نتوانستند خوب عمل کرده و WSIS را به مردم معرفي کنند. او معتقد است همزمان شدن رويدادهاي سياسي از جمله تغيير دولت با حرکت اين مساله باعث شد رسانه‌ها به امور علمي مانند جامعه اطلاعات نپردازند. اين انتقاد صريح معاون فني سابق شوراي علي اطلاع‌رساني باعث واکنش نشان دادن دو روزنامه‌نگار حاضر در جمع شد.
مدير سايت خبري- تحليلي آي‌تي‌ايران در پاسخ به انتقاد سلجوقي از عملکرد رسانه‌ها مي‌گويد برگزاري همين نشست به مناسبت روز جهاني جامعه اطلاعات خود دليلي بر اين ادعاست که رسانه‌هاي مکتوب در اين حوزه خوب عمل کرده‌اند. شما در رسانه ملي چيزي از جامعه اطلاعات نمي‌شنويد. اين در حالي است که رسانه‌هاي مکتوب ما در اين زمينه خوب عمل کرده‌اند. سردبير روزنامه فناوران نيز در مقام دفاع از زحمات خبرنگاران در رسانه‌هاي نوشتاري و مکتوب مي‌گويد بخشي از تبيين جامعه اطلاعات در سطح مديريتي بر عهده مسوولان و در سطح مردمي بر عهده رسانه‌ها بوده است.
شما مي‌توانيد مقايسه کنيد ببينيد چند نفر در مجموعه دولت مي‌دانند مفهوم جامعه اطلاعات چيست و چرا مطرح شده و در عوض مردم چقدر با اين مقوله آشنا هستند. او با انتقاد از وجود نداشتن نهادي به عنوان مسوول جمع‌آوري شاخص‌هاي مورد نياز براي تحليل وضعيت کشور مي‌گويد هيچ نهادي وجود ندارد تا شاخص‌هاي ملي را براي تطبيق با شاخص‌هاي بين‌المللي به دست ما دهد. به همين دليل اطلاعات نادرست در اختيار رسانه‌ها قرار مي‌گيرد. با اين اوصاف، رسانه‌ها در موقعيت دشواري قرار مي‌گيرند.ايمان‌بيک خطاب به دبير سابق شوراي عالي اطلاع‌راني مي‌پرسد آيا ما به عنوان کشوري که پراکنش جمعيتي‌مان بيشتر در شهرها است تا در روستاها، نبايد يک شاخص ملي داشته باشيم؟جهانگرد با اشاره به اينکه شاخص‌ها وجود دارد و قابل پيگيري است بر خلاف نظر معاون سابقش مي‌گويد روزنامه‌نگاران پيرامون بحث جامعه اطلاعات زحمات زيادي کشيده‌اند در حالي که رسانه ملي به جز پخش يک يا دو برنامه محدود و عبوري گذرا، فعاليتي در اين زمينه نکرده است. غفلت دولت و رشد تقاضا وي با گذر از اين مقوله در حالي که سلجوقي هنوز بر اين نظر بود که عملکرد رسانه‌هاي مکتوب به انتشار چند مقاله محدود بوده به نگراني‌هاي خود درباره آينده کشورمان در صورت نديد گرفتن توسعه فناوري اطلاعات و ارتباطات پرداخته و مي‌گويد در اين مقطع زماني مي‌بينيم که به دليل عدم توجه دولت، تقاضا نخوابيده بلکه در حال رشد است.
اين امر باعث ورود کشور به بحران‌هاي جدي مي‌شود.جهانگرد با اشاره به مثالي درباره رشد اقتصادي کشور و عقب‌ماندگي نظام بانکي از ارايه خدمات پول و بانکداري الکترونيکي مي‌گويد ما خدمات بانکداري مي‌گيريم تا طول عمر داشته باشيم اما با شرايط کنوني ما طول عمر خود را مي‌دهيم تا خدمات بانکي بگيريم. آيا عدم توجه دولت به مقوله فناوري اطلاعات و ارتباطات به اين معني است که نيازي به توسعه فناوري اطلاعات و ارتباطات نيست؟ نگراني مشاور رييس دولت هشتم در امور فناوري اطلاعات و ارتباطات از اين است که عدم توجه به برنامه زمانبندي و عدم هماهنگي، موجب ديرکرد در توسعه شود که حتما خسارت‌هاي جبران‌ناپذيري به کشور وارد خواهد کرد. او مي‌گويد اين يک واقعيت است و هيچ سليقه‌اي نمي‌پذيرد. هيچ دولتي قادر به جلوگيري از توسعه ارتباطات نيست. توسعه ارتباطات نيز منجر به توسعه نيازها و پيشرفت پيچيدگي‌ها خواهد شد که بايد راه‌حلي براي آن يافت؛ تنها راه حل هم اقدام به موقع است.
انرژی را تبدیل به مصیبت نکنیم وي بر اين عقيده است که به کارگيري فناوري اطلاعات و ارتباطات و تلاش براي رسيدن به جامعه الاعات، يک کار فانتزي نيست که براي انجام دادن يا ندان آن تصميم بگيريم، اين ميان موضوع حيات و ممات مطرح است. بايد پذيرفت فقدان نظام اطلاعاتي، کشور را به هم مي‌ريزد. براي نمونه مي‌توان به طرح کارت سوخت اشاره کرد. جهانگرد که به عنوان دبير شوراي عالي اطلاع‌رساني در دولت گذشته به دستور مستقيم رييس‌جمهور مسوول رسيدگي به امور جامعه اطلاعات شده بود، مي‌گويد اين مساله اگر خوب درمان شود تبديل به انرژي مي‌شود در غير اين صورت، اين مساله، يک مصيبت خواهد بود که همه حجم کاربري نظام اجرايي را مي‌گيرد. سردبير اولين روزنامه تخصصي فناوري اطلاعات با تاييد اين نگراني‌ها، مهم‌رين مساله را در به وجود آمدن اين وضعيت، تغيير سليقه مي‌داند و مي‌گويد: نگاه‌ها تغيير کرده و ديگر سليقه قبلي حاکم نيست. مسوولان فعلي به توسعه به چشم ديگري نگاه مي‌کند.
بی قانونی بهتر است یا قانون ناقص؟ ايمان‌بيک اين تغيير سليقه‌ها را در سرنوشت طرح‌ها، پروژه‌ها و لوايح که مستقيما بر سرعت کشور براي رسيدن به جامعه اطلاعات تاثير مي‌گذارد، يکي از دلايل بروز مشکلات مي‌داند و از بلاتکليف ماندن لوايح دفاع از حريم شخصي و آزادي اطلاعات به عنوان مثال ياد مي‌کند. او اينطور خطاب به دبير سابق شوراي عالي اطلاع‌رساني توضيح مي‌دهدکه دولت پيشين منافع ملي را در تصوي اين لوايح مي‌دانست و براي ارايه آن به مجلس عجله به خرج داد اما در حال حاضر نگاهي وجود دارد که کاملا مخالف اين لوايح است. اما جهانگرد در جواب اين مثال تنها مصاديق را متفاوت مي‌داند. او مي‌گويد: روشن شده است که دسترسي به اطلاعات و توليد و عرضه آن جزء مولفه‌هاي زيرساختي کشور است که بدون آن چشم‌انداز روشني نخواهيم داشت. مهم وجود اصل قانون است، اشکالات حد و حدود آن را بعدها مي‌توان رفع کرد. مشاور رييس‌جمهور پيشين مصرانه بر اين عقيده پافشاري مي‌کند که وجود قانون حتي اگر ناقص باشد بهتر از بي‌قانوني است.
او مي‌گويد وجود قانون زبان گفتگوي ما را روشن مي‌کند و من عتقدم وجود قانون از عدم وجودش بهتر است حتي اگر قانون غلط باشد. شهرام شريف ضمن موافقت با وي که اعتقادش بر اين است که قانون از بي‌قانوني بهتر است از مسوول سابق پيگيري امور مربوط به جامعه اطلاعات مي‌پرسد اگر اين قوانين که شما به آن اعتقاد داريد در اجرا در دسترس افرادي قرار بگيرد که موجب سوءاستفاده شود شما چه مي‌کنيد؟ آيا به نوعي خود را در وضع چنين قوانيني که موجب سوءاستفاده يا استفاده نادرست بر عليه آزادي شود مقصر نمي‌دانيد؟ جهانگرد با گفتن يک «نه» قاطع ادامه مي‌دهد که در مورد نحوه عمل مجري پاسخگو نيستم. مي‌توان گفت در اين زمينه همه با هم مشترکيم. او خواستار پيگري مطبوعات در اين حوزه شد تا زمينه پاسخگوي مسوولان فراهم شود.
سهم ملت ها بر سر میز جهانی در حالي که همه ميهمانان در اين نشست بر سر مشکلاتي که نبود متولي در حوزه جامعه اطلاعات به وجود آورده، متفق‌القول بودند، دبير سابق شوراي عالي اطلاع‌رساني صحبت از کميسيوني کرد که بر اساس توافقات غيررسمي اما مکتوب بين رييس دولت پيشين و وزير خارجه که با دبيري خودش سالي دو بار براي انجام پاره‌اي از هماهنگي‌هاي داخلي جهت شرکت در نشست‌هاي بين‌المللي تشکيل مي‌شد. او در اين باره مي‌گويد با پايان اين اجلاس اين کميسيون نيز ديگر تشکيل نشد. اما من معتقدم جهت ايجاد هماهنگي در عرص ملي لازم است اين کميسيون يک بار در سال تشکيل شود و در کنار متولي جامعه اطلاعات به فعاليت خود ادامه دهد.او مي‌گويد متاسفانه تعاملات بين‌المللي کشور ما ضعيف است و متوجه نيستيم امروز سهم ملت‌ها در ميز جهاني تعيين مي‌شود.
بنابراين ما بايد سهم خود را در ميز تعاملات بين‌المللي افزايش دهيم.جهانگرد که در کنار معاون سابقش پشت ميز بحث و بررسي وضعيت کشور در مسير رسيدن به جامعه اطلاعات نشسته بود، معتقد است آنها به عنوان کساني که طي دوره‌اي روي صندلي‌هاي داغ مديريتي نشسته‌اند در حد بضاعت کار خود را انجام داده‌اند. او توصيه مي‌کند نبايد در بحران، نااميدي بر ما غالب شود و عمل متوقف شود. بنابراين بهترين کار حرکت رو به جلو است.اميد مي‌رود دولت نهم با توجه به نقشي که توسعه فناوري اطلاعات و ارتباطات و نيز رسيدن به جامعه اطلاعات در موفقيت و پيشرفت کشور بازي مي‌کند، با تغيير رويه بتواند به موقع از به وجود آمدن بحران‌هاي جدي جلوگيري کند. گفت‌وگوي ما با ميهمانان روزنامه پيرامون بحران‌هاي ناشي از راکد ماندن در مسير رسيدن به جامعه اطلاعات که به پايان رسيد، توفان نيز در شهر آرام گرفته بود.
