نظارت بر ادعاهاى تبليغاتى وظيفه كيست؟
دنیای اقتصا – با افزايش رقابت، عرضهكنندگان و توليدكنندگان مجبور مىشوند كه هر روز در فكر اضافه كردن امكانات ويژه يا عملكرد جديدى به محصولات خود باشند. آنان از اين طريق مىخواهند مشترى را به سمت محصول خود جلب نموده و فروش خود را افزايش دهند. توليدكنندگان مواد غذايى، ويتامينهاى جديدى به محصولات خود اضافه مىكنند يا محصول را در بستهبندى بهترى ارائه مىنمايند. عرضهكنندگان مواد بهداشتى از اضافه شدن ماده جديدى به محصولات قديمى خود خبر مىدهند يا محصولات بسيار خاص براى استفادههاى خاص ارائه مىكنند. خودروسازان از سبز بودن اتومبيل توليدى خود و امكانات جديد ايمنى آن خبر مىدهند.
اما گاهى اوقات اين رقابت براى جلب توجه مشترى آن چنان شدت مىگيرد كه رقبا را به سمت ادعاهاى عجيب و غريب و غير قابل اثبات يا رد سوق مىدهد. در چنين وضعيتى مشترى با ادعاهايى مواجه مىشود كه امكان اندازهگيرى صحت آن را ندارد. وضعيتى كه هم اكنون در مورد مانيتورهاى رنگى مسطح در بازار وجود دارد. اين گونه مانيتورها مدتهاست كه در بازار جهانى و همچنين بازار ايران عرضه مىشوند و از لحاظ عملكرد شباهت بسيارى با هم دارند. به طورى كه مشترى در نگاه اول تفاوت چندانى ميان آنها احساس نمىكند. عرضهكنندگان با اضافه كردن امكانات ويژه تصويرى به محصول خود نظير تصاوير روشنتر در محيطهاى كارى مختلف (متن، عكس، فيلم و بازى) يا با طراحى ظاهرى جديد، مشتريان را به سوى كالاى خود فرا مىخوانند.
Magic Bright ، Highlight Zone و Bright View از جمله نامهايى هستند كه براى اين امكانات جديد در تبليغات مانيتورسازها به آن اشاره مىشود.
اخيرا يكى از عرضهكنندگان داخلى، مانيتورهاى قبلى خود را با يك مشخصه جديدى به بازار معرفى كرده و مدعى است كه ويژگى لامپ تصوير آن باعث به وجود آمدن تشعشع Anion مىشود كه براى بدن مفيد است.
از آنجايى كه چنين ادعايى كمى عجيب و غير واقعى به نظر مىآمد، بر آن شديم تا از طريق منابع اينترنتى به چند و چون آن پى ببريم. نتيجه آنكه در هيچ يك از سايتهاى اينترنتى (اروپايى، آمريكايى و حتى كرهاى) اين توليدكننده و حتى ساير فروشندگان اين مانيتور چنين مطلبى را مشاهده نكرديم و تنها در يك سايت چينى آن هم به زبان چينى به اين ادعا برخورديم. اين كه يك تكنولوژى جديد قبل از معرفى در كشورهاى صنعتى، در كشورهاى در حال توسعه تبليغ شود، سوال برانگيز است. زيرا در كشورهاى صنعتى و توسعهيافته، ادعاهاى تبليغاتى به خصوص آن ادعايى كه با سلامتى انسان، در ارتباط است، حتما بايد به تاييد مراجع رسمى بهداشت و سلامت برسد.
عدم وجود نامى از اين مشخصات تكنولوژيك در سايتهاى اروپايى و آمريكايى، نشان از اين دارد كه آن مراجع اين ادعا را تاييد نكردهاند. به عبارت ديگر يا تكنولوژى ياد شده تاثيرى بر سلامتى ندارد يا آن گونه كه ادعا مىشود، تشعشع Anion براى سلامتى مفيد نبوده و بلكه ممكن است زيانآور باشد و باعث ايجاد عوارض بعدى شود. سوالى كه مطرح مىشود اين است كه مرجع رسمى بررسى ادعاهاى تبليغاتى در كشور كيست؟
آيا هر توليدكننده يا عرضهكنندهاى مجاز است تا با ادعاهاى تاييد نشده خود، مشترى را مورد هجوم تبليغاتى خود قرار دهد؟ آيا ما نيز نبايد همچون كشورهاى توسعه يافته به فكر ايجاد سيستمى براى بررسى و نظارت بر تبليغات باشيم؟ به خصوص وقتى كه صحبت از سلامتى انسان است؟