نام نویسنده: علی پرند
شرق – اگر جنگ عراق نخستين جنگى بود که از پنجره سايت ها و وبلاگها به درون خانه ها آمد و فجايع آن را به مردم نماياند، پديده tsunami ( ايجاد موج هاى بلند و ويرانگر به سمت ساحل ) که بيش از صد هزار نفر را در جنوب شرقى آسيا به کام مرگ کشانده ، اندک اندک به اولين فاجعه اى تبديل مى شود که اينترنت در آن نقش اصلى را پيداکردن اطلاعات افراد گم شده و آسيب ديده و يا اهداى کمک هاى خيرخواهانه ايفا مى کند.
بسيارى از کسانى که دوستان و آشنايان خود را در اين فاجعه از دست داده و يا گم کرده اند با گذشت چند روز از زلزله 9 ريشترى و متعاقب آن پديده tsunami همچنان از طريق سايت هاى اينترنتى مشغول جست و جو هستند تا مگر از آنها سراغى به دست آيد.
در هنگ کنگ، سنگاپور، استراليا، آمريکا و سوئد مردم با مراجعه به سايت هاى بيمارستان ها و مراکز امدادى در کشورهاى حادثه ديده، مرتبا ليست هاى متعددى از قربانيان و يا نجات يافتگان اين حادثه را به دنبال اسامى آشنا جست و جو مى کنند.
“جيمز ونگ” يکى از اين افراد است. او به تلويزيون هنگ گنک گفت: “من هنوز مشغول جست و جو در سايت هاى اينترنتى بيمارستان ها هستم.”
“ونگ” در اين ليست ها به دنبال اسم دخترش “رابينا” مى گردد که چند روز قبل از حادثه به همراه نامزدش به يکى از جزاير نزديک به وقوع اين حادثه رفتند. على رغم گذشت چند روز و نرسيدن خبرى از آنها “ونگ” همچنان اميدوار است:” من هنوز اميد دارم خيلى افراد وقتى پيدا شدند که يک روز تمام به درخت ها چسبيده بودند تا در آب غرق نشوند.
دولت تايلند ليستى از قربانيان اين حادثه را روى سايت هاى http://www.disaster.go.th ، http://www.phuketitcity.com و همچنين http://www.narenthorn.or.th قرار داده است. به دليل حضور تعداد نسبتا زياد توريست در اين موقع از سال اين بهترين راهى بود که اين کشور مى توانست از طريق آن اسامى قربانيان را اعلام کند چرا که اعلام اين اسامى از طريق روزنامه ها و رسانه هاى محلى احتمالا کمکى به خانواده هاى خارجى نمى کرد.
با اين همه سايت هايى که در اين زمينه ايجاد شده اند صرفا اخبار بد و اسامى قربانيان را شامل نمى شوند. برخى از اين سايت ها پر از اطلاعيه ها و آگهى هايى است که اسامى نجات يافتگان و يا اخبارى از آنها را در بر مى گيرد. به عنوان مثال در جست وجوى فردى به نام “آنلى لايتينن” در يکى از اين سايت ها اين پاسخ روى سايت قرار گرفته است:” هم اکنون ما نام خانم آنلى لايتينن اهل فنلاند را در ليست خود پيدا کرده ايم اما کاملا مطمن نيستيم که او همان شخصى باشد که به دنبالش هستيد. خوشحاليم که به اطلاع برسانيم او زنده است و تنها مجروح شده است. “
در اين سايت ها همچنين آگهى هاى متعددى از کسانى قرار گرفته که به دنبال پدر و مادر، دوستان و يا خواهرا و برادران خود مى گردند.
در ميان حجم اخبار بد که از اين حادثه هر روز به سراسر جهان مخابره مى شود اخبار خوب و اميدوار کننده هم کم نيست. والريو ناتال 14 ساله ميگويد که دو نفر از همکلاسى هايش را از طريق سايت http://www.tuttosimpsons.altervista.org/index.htm پيدا کرده است.
کمک اينترنتى به آسيب ديدگان
شدت حادثه و ميزان تخريب و همچنين زمان آن (نزديکى کريسمس ) باعث شده که توجه بسيارى از مردم براى دادن کمک و اعانه از طريق اينترنت آسيب ديدگان اين حادثه جلب شود .
تنها در سايت آمازون به تنهايى يک روز بعد از اعلام يک آگهى بيش از 53 هزار نفر در حدود 3 ميليون دلار به آسيب ديدگان اين حادثه کمک کردند. آمازون 5 شنبه هفته گذشته با قرار دادن يک بخش درخواست کمک در حالى به جمع کنندگان اعانه در اين زمينه پيوست که در همين روز اعلام شده بود اين سايت امسال بهترين فصل فروش کريسمس را طى سالهاى اخير تجربه کرده است.
از طرف ديگر سايت مذهبى Catholic Relief Services حتى به خاطر تافيک اينترنتى ناشى از هجوم اعانه دهندگان از کار افتاد و بخش اعانه آنلاين صليب سرخ جهانى براى نخستين بار از بخش هاى سنتى دريافت اعانه مثل تلفن بانک پيشى گرفت.
روز 5 شنبه گذشته به عنوان مثال در حدود 25 هزار نفر با مراجعه سايت RedCross.org سايت صليب سرخ جهانى اقدام به پرداخت پول براى مصيبت ديدگان اين حادثه کردند در حالى که در همين زمان در حدود 9 هزار نفر اين کار را ازطريق سيستم اعانه تلفنى انجام دادند.
در همين حال حجم و ميزان کمک ها به نسبت ديگر فجايع بسيار بالاتر گزارش شده است. به گفته مقامات صليب سرخ هنگامى که طوفان چارلى رخ داد بين روزهاى 13 تا 23 آگوست جمعا مبلغى در حدود 19 ميليون دلار به صليب سرخ اهدا شد در حالى که تنها طى يک روز 18 ميليون دلار به اين نهاد بين المللى اهدا شد.
به گفته “کارا بانت” سخنگوى صليب سرخ جهانى تکنولوژى اين قابليت عظيم را به ما داده که اطلاعاتى را در مورد آنچه مى خواهيم انجام دهيم در سطحى وسيع منتشر و توزيع کنيم.
او سپس به کمک هاى اينترنتى اشاره مى کند و مى افزايد: ” پشتيبانى از اين طريق باورنکردنى و شگفت انگيز است”.
اما واقعيت اين است که اين حجم کمک و تشويق به دادن اعانه از طريق اينترنت خود به خود به وجود نيامده و نکته مهمى که در رويکرد اينترنتى اخير به اين حادثه وجود دارد توجه سايت هاى بزرگ و پر بيننده به اين موضوع است .
جست و جوگر گوگل لينکى را در صفحه اول خود قرار داده که راههاى کمک حادثه ديدگان را به نمايش مى گذارد. کليک روى اين لينک صفحه اى را مقابل کاربران مى گشايد که ليستى از آژانس هاى امدادى تنظيم و تاييد شده توسط يونيسف است.
در صفحه نخست AOL( آمريکن آنلاين ) نيز کاربران از اواخر هفته گذشته لينکى را مشاهد کرده اند که همين کارکرد را ايفا مى کند.
“نيکولاس گراهام” سخنگوى AOL در اين باره مى گويد: ” ما مى خواهيم اهداى اعانه و کمک را تشويق کنيم. به همين دليل حتى نخستين کمک کنندگان به صليب سرخ نيز کارکنان AOL بودند.”
اما در کنار چنين شکل هاى اهداى مبلغ به عنوان اعانه به حادثه ديدگان از طريق اينترنت شيوه هاى ديگرى نيز در اين ميان در حال شکل گيرى است. به عنوان مثال سايت AuctionDrop.com که يکى از همکاران UPS به شمار مى آيد از مردم خواسته است اجناس کامپيوترى مستعمل خود را که بيش از 75 دلار ارزش دارد را از طريق سيستم اين شرکت براى کسب اعانه به فروش بگذارند.
بنا بر اين اعلام اين اجناس در 3700 فروشگاه اين شرکت در سراسر ايالات متحده در معرض فروش قرار داده مى شود و حتى مردم نياز به بسته بندى و يا ارسال و حمل آنها را ندارند. اين کمپانى اعلام کرده که براى انجام اين کار هيچ گونه سود و منفعتى را براى خود در نظر نگرفته است.
در همين حال سايت اينترنتى شبکه سى بى اس CBSNews.com نيز اسامى سايت هاى آنلاينى که اعانه را از طريق کارت اعتبارى مى پذيرند در صفحه جداگانه اى اعلام کرده تا کاربران از طريق آنها بتوانند به صورت آنلاين به حادثه ديدگان کمک کنند.
از طرف ديگر براى آنکه مردم براى يافتن سايت هاى معتبر دريافت اعانه خيلى هم سرگردان نشوند وب سايت هايى هم به وجود آمده اند که به مردم در يافتن سايت هاى معتبر و داراى درجه بالاى اعطاى اعانه اينترنتى کمک مى کند. سايت هايى چون
give.org, guidestar.org و charitynavigator.org از اين جمله اند.
گزارش مستقیم با وبلاگ
وبلاگ ها هم همچنين نقش مهمى در انتشار اخبار و کمک به مردمى که دوستان و آشنايانشان را در اين حادثه از دست داده اند ايفا مى کند. وبلاگها به دليل ماهيت ساده شان در اين ميان مثال زدنى اند. هم اکنون تعداد زيادى وبلاگ مشغول گزارش هاى مستقيم اين حادثه وابعاد فاجعه آميز آن هستند. برخى عکس ها و فيلم هايى را نيز از مناطق حادثه ديده روى صفحات خود قرار داده اند که پيش از اين از هيچ شبکه تلويزيونى يا روزنامه منتشر نشده است. سايت thiswayplease.com و Sumankumar’s yak pad از آن جمله اند.
وبلاگ زلزله در جنوب شرق آسيا http://tsunamihelp.blogspot.com)) اطلاعات و لينک هاى متعددى درباره منابع يافتن اطلاعات درباره قربانيان و حادثه ديدگان در خود دارد که از جمله آنها سايت Tsunamiforum.org است جايى که نجات يافتگان در آن به دنبال کسانى مى گردند که قبل از حادثه با هم بودند.
سايت ChiensSansFrontiers اخبارى در مورد سريلانکا و تاثير حادثه در آن ارايه مى دهد و missing person’s blog نيز وبلاگى درباره گم شدگان در اين حادثه است که توسط “لونلى پلانت” ناشر کتاب هاى مسافرتى راه اندازى شده است .
لينک تعدادى از وبلاگهاى مرتبط با اين حادثه نيز در BoingBoing.net. قابل دستيابى است .
***
اينترنت کم و بيش جاى خود را از يک رسانه پشتيبان به يک رسانه اصلى در مواقع بحرانى و خبرساز نيز تغيير مى دهد نقشى که کم و بيش بعد از يازدهم سپتامبر و وقايعى چون جنگ عراق و انتخابات رياست جمهورى آمريکا بر تن اين مدياى قدرتمند پوشانده شده است.
