نام نویسنده: مينو مومنى
دنياى اقتصاد – حالا ليست هاى متعددى از سايت هاى مسدود شده توسط سايت ها، وبلاگ ها و هم چنين از طريق ايميل در حال انتشار است بسيارى از اين سايت ها كه ظاهرا تحت سانسور قرار گرفته اند تا بيش از اين در گمنامى به فعاليت مشغول بودن اما حالا اسامى آن ها همراه با آب و تاب فراوان به عنوان سايت هاى مسدود شده ميان كاربران بخش شده است .
در حاليكه بسيارى از ISP ها و خود مخابرات هنوز سايت ها را مسدود نكرده اند در حقيقت اين سانسور به نفع سايت هاى مسدود شده تمام شده و آنها از يك نوع تبليغات مجانى بهره مند شده اند.
سانسور يا مسدود كردن سايت هاى ايرانى بعد از آن اعلام شد كه دسترسى به گروهى از سايت ها توسط مخابرات و يا برخى خدمات دهندگان اينترنتى مسدود شده اما پس از آن كه وزير پست رسما مسدود كردن سايت ها را پذيرفت مناقشه بر سر چگونگى اعمال سانسور بالا گرفت .
با توجه به اينكه بخش ارتباطى كشور دليل اين اقدام را تبعيت از مصوبه شوراى عالى انقلاب فرهنگى ذكر كرده بود بسيارى از كارشناسان و صاحب نظران اعتقاد داشتند مصوبه شورا نمى تواند به عنوان يك قانون مورد استناد قرار بگرد به اعتقاد آنان تنها قانونگذارى كه مى توانست در اين زمينه اظهار نظر كند مجلس شوراى اسلامى بود.
اما اقعيت اين بود كه خود مجلسيان نيز تمايلى به دخالت اين موضوع نشان نمى دادند از حدود دو سال قبل كه مصوبه شوار عالى انقلاب فرهنگى درباره خدمات دهندگان اينترنتى به تصويب رسيد بود بحث و مناقشه از دو جهت درباره اين مصوبه آغاز شده بود نخست اينكه بسيارى از افراد عقيده داشتند تصويب قانونى در زمينه اينترنت جزو اختيارات مجلسيان است و دوم اينكه درباره نوع و نحوه اجراى فنى اين مصوبه نيز ترديدهاى وجود داشت .
هر چند نمايندگان مجلس در هنگام تصويب اين مصوبه و ابلاغ آن به وزارت انتقادهاى را نسبت به شورا بيان كردند اما بعد از فيلتر كردن سايت ها و اجراى آن توسط مخابرات هيچ گونه اعتراضى از هيچ نماينده مجلس شنيده نشد اين در حالى بود كه نحوه عمل در مسدود كردن سايت ها مورد انتقاد فراوان قرار گرفت . يك كارشناس اينترنت در اين باره اعتقاد دارد يك هفته فيلتر گذارى سايت هاى اينترنتى نشان داد دولت يا تصميمى براى مسدود كردن سراسرى و همه جانبه سايت هاى به اصلاح نامطلوب ندارد و يا در شرايط فعلى توان انجام اين كار براى دولت مقدور نيست .
در طى اين يك هفته برخى از خدمات دهندگان پرظرفيت اينترنت تعدادى سايت اينترنتى را مسدود كردند اما هيچ كدام از آنها حاضر نشدند آدرس كامل سايت هاى مسدود شده را اعلام كنند به همين دليل شايع سانسور سايت هاى مختلف ايرانى به سرعت در اينترنت گسترش يافت در حاليكه هيچ كــس از صحت ليست هاى متعدد ارايه شده مطمئن نبود.
در گفته اين كارشناس ضابطه مند نبودن سانسور و مسدود كردن سايت ها عملا ضربه سنگينى بر خدمات دهندگانى بود كه سانسور را رعايت مى كردند بسيارى از آنها از جمله شركت ” پارس آن لاين “ بسيارى از كاربران خود را به همين دليل از دست دادند.
از طرف ديگر اعلام نكردن اسامى سايت هاى مسدود شده و دليل اين اقدام اعتراض بسيارى از صاحبان سايت ها و فعالان اينترنتى را برانگيخت خصوصا از آن جت در برخى از موارد به جاى مسدود شدن يك آدرس اينترنتى، IP يك سرور مسدود شده بود و اين باعث مسدود شدن سايت هاى هم جوارى شد كه در كنار سايت هاى مورد اتهام روى يك سرور قرار داشتند به اين ترتيب در برخى از موارد سايت هاى كامپيوترى و وبلاگ هاى غير سياسى نيز مسدود شدند هم چنين ناهماهنگى و پراكندگى در نحوه مسدود كردن نيز به اين وضعيت دامن زد.
به گفته يك كاربر اينترنت برخى از ISP ها به جاى سايت مسدود شده صفحه اى را با علامت ورود ممنوع قرار داده بودند در حاليكه ISP هاى ديگر به نحوه اى سايت هاى مورد نظر را سانسور مى كردند كه گوى سرور آن قطع شده بود از اين رو حتى برخى سايت ها با قطع ردن سرور خود و تبليغ در سايت هاى ديگر اين گونه وانمود كردند كه سايت آنها نيز مسدود شده است .
علاوه بر اين بسيارى از كارشناسان و متخصصان در مورد تاثير هميشگى سانسور سايت هاى اينترنتى ترديدهاى را ابراز كردن به عقيده آنان سانسور و مسدود كردن سايت هاى اينترنتى هيچ گاه و در هيچ نقطه دنيا به عنوان يك ابزار كار آمد مطرح نبوده است و همواره دولت ها تلاش كردند سايت هاى نامطلوب را به شكل هاى ديگرى از حوزه ديد و توجه مردم و كاربران بيرون ببرند.
به اعتقاد يكى از آنان حمايت از سايت هاى اينترنتى مطلوب و آگاهى بخشيدن به كاربران اينترنت خود به نوعى مى توانست مصونيت كاربران را در برابر سايت هاى مخرب بالا ببرد در حاليكه مسدود كردن سايت ها و فيلتر گذاشتن بر آنها عملا بر حريص تر شدن كاربران در مراجعه به اين گونه سايت ها تاثير دارد.
در چنين شرايطى پيشنهاد قرار دادن فيلتر روى كامپيوترهاى شخصى به جاى ISP ها مطرح شد به اين ترتيب كه خانواده ها به صورت اختيارى از فيلترهاى ايجاد شده در اين زمينه استفاده كنند به عقيده كارشناسان اين كار دموكراتيك تر از بستن يكباره سايت هاى اينترنتى نيز هست .
در حاليكه بحث و مناقشه درباره فيلترگذارى سايت ها هم چنان ادامه دارد بسيارى از مردم و كسانى كه به تازگى از اين شبكه ارتباطى بهره مى برند از چگونگى اعمال سانسور و مسدود شدن سايت ها بى اطلاع هستند اين موضوع خصوصا از آن جا قوت مى گيرد كه هيچ مرجع اطلاع رسانى درباره سايت هاى مسدود شده وجود ندارد . وزارت پست مسئوليت اين موضوع را قبول نكرده و آن را به گردن كميته متشكل از سه ارگان صدا و سيما ، وزارت اطلاعات و وزارت ارشاد مى اندازد اما اين كميته نيز تا كنون هيچ گونه اطلاعيه رسمى مبنى بر سانسور و دليل مسدود كردن سايت هاى اينترنتى نامطلوب را صادر نكرده است و صرفا گفته مى شد كه ليستى متشكل از تعدادى آدرس سايت بدون سربرگ به خدمات دهندگان اينترنتى اعلام شده است .
بازتاب گسترده
مسدود كردن سايت هاى اينترنتى بازتاب بسيار گسترده اى در رسانه ها و مطبوعات خارجى داشته است بسيارى از اين رسانه ها با انتشار اخبار و گزارش هاى متعدد و انجام مصاحبه به ارزيابى سانسور اينترنت در ايران پرداخته اند اغلب اين گزارش ها هدف اصلى فيلتر كردن سايت ها را جلوگيرى از آزادى بيان و تعطيل نمودن سايت هاى خبرى عنوان كردن كه طى ماههاى اخير از رشد قابل توجه اى بـــــــرخوردار بوده اند و توانسته اند كاربران متعددى را به سمت خود جلب كنند .
اين گزارش ها خصوصا از آن جهت كه مكرا نقض آزادى بيان سانسور رسانه ها را تكرار مى كنند مورد توجه فعالان و گروههاى حقوق بشر قرار مى گيرند به عنوان مثال سانسور سايت هاى سياسى در چنين بازتاب گسترده و عميقى در رسانه هاى خارجى داشت در يك مورد سانسور سايت گوگيل بزرگترين جستجوگر اينترنتى با چنان واكنش هاى وسيعى رو به رو شد كه چند روز بعد دولت چين چاره ايى جز اعلام باز شدن مجدد اين سايت را نداشت .
از طرف ديگر طى روزهاى اخير از طريق پست الكترونيك و برخى سايت ها ( از جمله سايت هاى مسدود شده !) نحوه مقابله با فيلترينگ و دور زدن آن به وضوح شرح داده شده است.
به اعتقاد كارشناسان هم اكنون فيلتر كردن سايت ها از روش هاى فيلترينگ منسوخ شده اى استفـــــــاده مى شود مقابله با آن بسيار راحت است اما با توجه به اينكه فيلترينگ همه جانبه و با اطمينان بيشتر نيازمند هزينه نمودن زياد و ادامه دادن آن است.
اولين قربانى
بودن يا نبودن فيلتر اين روزها بحث داغ حوزه اينترنت و كامپيوتر است هر چند در صحبت هاى وزير پست عمده اشاره وى به مسدود كردن سايت هاى غير اخلاقى بود، اما به اعتقاد ناظران نخستين سايت هاى مسدد شده را سايت هاى با مضامين خبرى و سياسى تشكيل مى دادند اين موضوع عملا مــــــــى تواند جالش هاى را در فضاى ملتهب سياسى كشور به همراه داشته باشد.
