آیا کنترل وسایل هوشمند با ذهن ممکن است؟

فرزاد رزاقی – آیا کنترل ادوات تکنولوژیک و کامپیوتر با افکار و ذهن ممکن است؟ پاسخ ساده به این سوال این است که بله! اما قطعا این پاسخ کافی نیست. تکنولوژی جذاب «BCI» اولین بار توسط شرکت Neuralink معرفی شد. این شرکت در سال ۲۰۱۶ میلادی تاسیس و بنیان‌گذاران این شرکت ایلان ماسک افسانه‌ای و مکس هداک هستند. محصولی که این شرکت ارائه می‌دهد با قابلیت اتصال مستقیم به شبکه  عصبی مغز به کامپیوتر، اجازه ترجمه افکار به اکشن‌های برنامه نویسی شده را می‌دهد.

ارتقا سایبری چیست؟

 همراه با تکنولوژی BCI مفهوم ارتقا سایبری (Cyber Upgrade) هم به دنیای انسان‌ها قدم گذاشته است. این مفهوم به معنی استفاده از ادوات تکنولوژیک در بدن انسان به منظور افزایش کارایی فرد است. تصویر کنید با فکر کردن به موضوعی آن را در وب جستجو کنید و پاسخ در ذهنتان شکل بگیرد. کمی معجزه به نظر می‌رسد اما این معجزه سوالات زیادی در ذهن کارشناسان امنیت شبکه ایجاد کرده است.  

مغز انسان صندوق همه دارایی‌های فکری اوست. آیا با هک شدن این سخت افزار امکان آسیب به فرد مورد حمله وجود دارد؟ آیا افکار و ایده‌های شما، در دسترس سارق قرار می‌گیرد؟ آیا هک، کنترل و دستکاری این دستگاه به مغز انسان آسیب می‌زند و آیا وابستگی به این دستگاه ماهیت و شکل جدیدی به انسان‌ها می‌دهد؟ این سوالات باعث شده تا این تکنولوژی به شدت تحت تحلیل و بررسی کارشناسان امنیتی و توسعه دهندگان شرکت‌های سازنده آن قرار بگیرد. تکنولوژی BCI بر پایه نسخه کوچک شده از تکلنولوژی EEG یا Electroencephalogram است که در بیمارستان‌ها در اندازه‌های بزرگ‌تر برای تشخیص آسیب‌های مغزی و تحقیق روی مغز و شبکه عصبی استفاده می‌شود.

هدست Neurosky Mindwave ٬ پیشتاز در این حوزه

نسخه‌های ساده‌تر و در دسترس‌تر تکنولوژی BCI با نام تجاری Neurosky Mindwave هم اکنون در بازار در دسترس کاربران و توسعه دهندگان قرار گرفته است. این محصول هم‌اکنون در حوزه کنترل گجت‌های کوچک مثل هلی شات، آموزش، تفریح و بازی در دسترس افراد قرار گرفته است. این هدست از طریق Api می‌تواند اطلاعات فکری را دریافت و به شکل استریم رشته‌های متعدد به کامپیوتر انتقال دهد. برنامه نویسان می‌توانند از طریق رابط برنامه نویسی هدست، روی این اطلاعات، اکشن‌های مورد نظر را برنامه نویسی کنند. این گجت پوشیدنی در مقایسه با محصول Neuralink احساس امنیت بیشتری به کاربران خود داده است. چون این سخت افزار فقط به شکل یک هدست روی سر نصب و بعد از اتمام فعالیت قابل جداسازی است. اما محصول نورالینک به شکل یک ایمپلنت روی مغز نصب و برداشتن آن نیاز به جراحی بسیار مختصر دارد.  

 یادگیری مهارت‌های ذهنی با هدست Muse

محصول دیگری در این زمینه هدبند Muse است که طراحی اپلیکیشن آن به شدت زیباست. تمرکز اصلی این گجت روی ارتقاء مهارت‌های ذهنی و شناخت دنیای درون است و اپلیکیشن آن روی Android و iOS موجود است. این اپلیکیشن با استفاده از سنسورهای موجود روی گجت، از طریق اتصال بلوتوث، اطلاعاتی نظیر تمرکز، امواج مغزی و شدت افکار را نمایش می‌دهد. اپلیکیشن این محصول سعی دارد با ارائه تمرین‌هایی، مهارت‌هایی نظیر آرامش، شناخت درون و کاهش ضربان قلب از طریق افکار را به شما بیاموزد.  

نظر کارشناسنان و آینده نگری

سخت افزارهای نوظهور اشاره شده در این مطلب می‌توانند با اتصال افکار و ذهن انسان به دنیای کامپیوترها تحول عظیمی در این صنعت باشد. به نظر می‌رسد آینده تکنولوژی به سمت ترکیب ادوات تکنولوژیک با بدن انسان خواهد رفت و ممکن است در آینده شکاف عمیقی بین افرادی که به ارتقاع سایبری تن می‌دهند یا از این تکنولوژی امتناع می‌کنند، ایجاد شود. شاید به زودی فیلم‌های علمی تخیلی و موضوعاتی نظیر کپی کردن اطلاعات در ذهن انسان هم به واقعیت تبدیل شود و مرزی‌های تجربه و یادگیری انسان‌ها به شدت گسترش یابد اما سوال اصلی این است که آیا این تکنولوژی برای رشد و تکامل بشر مفید است یا او را در گردابه جدیدی از اطلاعات قرار می‌دهد؟ آیا ارتقاء سایبری و ترکیب انسان با دنیای ماشین و کامپیوتر ارزش ریسک دارد یا خیر؟

نویسنده: فرزاد رزاقی – برنامه‌نویس و فعال حوزه مهارت‌های ذهنی